CM Arvind Kejriwal: సీఎం అరెస్ట్ అయితే రాజీనామా చేయాల్సిందేనా? రాజ్యాంగం ఏమని సూచిస్తుంది?

CM Arvind Kejriwal: ఢిల్లీ మద్యం కుంభకోణంలో ఢిల్లీ ముఖ్యమంత్రి అరవింద్ కేజ్రీవాల్ అరెస్ట్ ప్రస్తుతం దేశవ్యాప్తంగా చర్చనీయాంశమైంది. దాదాపు 2 గంటల విచారణ అనంతరం అరవింద్ కేజ్రీవాల్‌ను ఈడీ అరెస్ట్ చేసింది. రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 361 ప్రకారం సివిల్ కేసులలో ముఖ్యమంత్రికి మినహాయింపు ఉంది. అయితే క్రిమినల్ కేసులలో ముఖ్యమంత్రిని అరెస్టు హక్కు రాజ్యాంగం కల్పించింది. ప్రస్తుతం ఢిల్లీ లిక్కర్ కేసు క్రిమినల్ కేసుగా పరిగణిస్తున్నారు.

నిజానికి ప్రభుత్వ ఉద్యోగి జైలుకు వెళితే సస్పెండ్ చేయాలనే చట్టం ఉంది కానీ రాజకీయ నాయకులపై చట్టపరంగా ఆంక్షలు లేవు. అయితే ఢిల్లీ పూర్తి స్థాయి రాష్ట్రం కానందున, ముఖ్యమంత్రి రాజీనామా చేయకపోతే, ఢిల్లీలో రాష్ట్రపతి పాలన విధించవచ్చు. రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 361 ప్రకారం సివిల్ కేసులలో అరెస్టుకి మినహాయింపు ఉంది. అయితే క్రిమినల్ కేసులలో ముఖ్యమంత్రిని అరెస్టు చేసే హక్కు రాజ్యాంగం కల్పించింది. ప్రధానమంత్రి, కేంద్రమంత్రులు, లోక్‌సభ, రాజ్యసభ సభ్యులు, శాసనసభ, శాసనమండలి సభ్యులకు కూడా సరిగ్గా ఇవే నిబంధనలు వర్తిస్తాయి. అయితే రాష్ట్రపతిని, గవర్నర్‌ను పదవిలో ఉండగా ఎవరూ అరెస్టు చేయలేరు.

ఆర్టికల్ 361 ప్రకారం రాష్ట్రపతి లేదా గవర్నర్‌ పదవీకాలంలో అరెస్టులకు అధికారం లేదు. నిర్బంధించమని కోర్టు కూడా ఆదేశించదు. సివిల్ ప్రొసీజర్ కోడ్ 135 ప్రకారం ముఖ్యమంత్రి లేదా శాసన మండలి సభ్యుడు సివిల్ కేసులలో అరెస్టు నుండి మినహాయించబడతారు, కానీ క్రిమినల్ కేసులలో కాదు. అయితే క్రిమినల్ కేసుల్లో అరెస్టుకు ముందు సభాపతి ఆమోదం తప్పనిసరి. అసెంబ్లీ స్పీకర్‌ ఆమోదం పొందిన తర్వాతే ముఖ్యమంత్రిని అరెస్టు చేయవచ్చని స్పష్టంగా అర్థమవుతోంది.

ముఖ్యమంత్రి లేదా శాసన మండలి సభ్యుడిని ఎప్పుడు అరెస్టు చేయాలనే విషయంలో సరైన నిబంధనలు ఉన్నాయి. సివిల్ ప్రొసీజర్ కోడ్ 135 ప్రకారం ముఖ్యమంత్రి లేదా శాసన మండలి సభ్యుడిని అసెంబ్లీ సమావేశాలు ప్రారంభమయ్యే 40 రోజుల ముందు మరియు అది ముగిసిన 40 రోజుల తర్వాత అరెస్టు చేయరాదు. అంతే కాకుండా ముఖ్యమంత్రిని హౌస్ నుంచి అరెస్ట్ చేయడం కుదరదు. లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్, దివంగత సీఎం జయలలిత, బిఎస్ యడియూరప్ప, హేమంత్ సోరెన్‌లు వేర్వేరు కేసుల్లో అరెస్టయ్యారన్న సంగతి తెలిసిందే.

ఇప్పటివరకు పైస్థాయి పదవులను అనుభవిస్తూ అరెస్ట్ అయిన వారి వివరాలను గమనిస్తే.. దాణా కుంభకోణం కేసులో లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ పేరు సిబిఐ ఛార్జ్ షీట్లో చేర్చింది. ఆ తర్వాత ఆయన తన పదవికి రాజీనామా చేయగా రబ్రీ దేవి ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. ఆ తర్వాతే లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ అరెస్ట్ అయ్యారు. ఆదాయానికి మించిన ఆస్తుల కేసులో జయలలిత దోషిగా తేలి, ఆ తర్వాత ఆమె ముఖ్యమంత్రి పదవికి రాజీనామా చేసి ఆ తర్వాత అరెస్ట్ అయ్యారు. అయితే కేసు విచారణ కొనసాగుతున్నంత కాలం ఆమె ముఖ్యమంత్రి పదవిలో కొనసాగారు. అక్రమ మైనింగ్ కేసుకు సంబంధించి లోకాయుక్త నివేదిక రావడంతో 2011లో అప్పటి ముఖ్యమంత్రి బీఎస్ యడియూరప్ప రాజీనామా చేయాల్సి వచ్చి, కొంత కాలం తర్వాత మళ్లీ అరెస్ట్ అయిన తర్వాత కర్ణాటక నుంచి ఇలాంటి కేసు వెలుగులోకి వచ్చింది..

కేజ్రీవాల్‌ను ఈడీ అరెస్టు చేసింది. కాబట్టి అతన్ని జ్యుడీషియల్ కస్టడీకి పంపితే, ముఖ్యమంత్రి పదవి బాధ్యతలను నిర్వర్తించడానికి అనుమతిస్తారా లేదా అనేది నేరుగా కోర్టుపై ఆధారపడి ఉంటుంది. దీనికి సంబంధించి రాజ్యాంగ నియమాలు, నిబంధనలు అంటూ ఏమీ లేవు. అయితే గతంలో ప్రధాని లేదా ముఖ్యమంత్రి జైలులో ఉన్నప్పుడు ప్రభుత్వాన్ని నడిపిన సందర్భాలు లేవు.

Also Read: Kejriwal Arrest : ఢిల్లీ సీఎం అరవింద్ కేజ్రీవాల్ అరెస్ట్.. లిక్కర్ స్కాంలో సంచలన పరిణామం