Medaram Jatara: వన దేవతలు కదిలే.. భక్తజనం బారులు తీరే!

ఆసియా ఖండంలోనే అతిపెద్ద గిరిజన జాతరగా పేరొందిన సమ్మక్క సారక్క జాతరకు వేలాది మంది భక్తులు తెలంగాణలోని ములుగు జిల్లా మేడారం జాతరకు క్యూ కడుతున్నారు. హైదరాబాద్‌కు 240 కిలోమీటర్ల దూరంలోని ఇవాళ ప్రారంభమయ్యే మేడారం జాతరకు రంగం సిద్ధమైంది. తెలంగాణ కుంభమేళాగా తరచూ అభివర్ణించే ఈ కార్యక్రమానికి 1.25 కోట్ల మంది భక్తులు వస్తారని అధికారులు భావిస్తున్నారు.  బుధవారం కన్నెపల్లి నుంచి సారలమ్మను, ఏటూరునాగారం మండలం కొండాయి నుంచి గోవిందరాజులును పూజారులు తీసుకొచ్చి గద్దెలపై ప్రతిష్ఠిస్తారు. దీంతో తొలిరోజు ఘట్టం పూర్తవుతుంది. గురువారం  సమ్మక్కను చిలకలగుట్ట మీద నుంచి తీసుకొచ్చి గద్దెపై ప్రతిష్ఠిస్తారు. తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, కర్నాటక, ఛత్తీస్‌గఢ్, మధ్యప్రదేశ్, ఒడిశా మరియు ఇతర రాష్ట్రాలలోని వివిధ ప్రాంతాల నుండి గిరిజనులు, గిరిజనేతరులు గిరిజన సంప్రదాయాలను ఉత్సవంగా జరుపుకునే జాతరకు తరలివస్తున్నారు.

ఆదివాసీల ఆరాధ్యదైవం

సమ్మక్క-సారలమ్మ జాతర అని పిలువబడే జాతరకు ముందు గత కొన్ని రోజులుగా మేడారాన్ని ఇప్పటికే నాలుగు లక్షల మంది భక్తులు సందర్శించినట్లు అంచనా. పురాణ యోధులు సమ్మక్క మరియు సారక్కల పరాక్రమాన్ని జరుపుకోవడానికి గోదావరి నది వెంబడి అనేక రాష్ట్రాలలో అటవీ అంచుల ఆవాసాలలో నివసిస్తున్న ఆదివాసీలు రెండు సంవత్సరాలకు ఒకసారి సమావేశమవుతారు. గిరిజనులు వారిని దేవతలుగా భావిస్తారు. కోయ తెగకు చెందిన ఈ తల్లీకూతుళ్లు ఎనిమిది శతాబ్దాల క్రితం కాకతీయ సామ్రాజ్యానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడుతూ మరణించారు. 12వ శతాబ్దంలో నాటి కాకతీయ పాలకుల కరువు పరిస్థితులలో గిరిజనులపై పన్నులు విధించడాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ సమ్మక్క, ఆమె కుమార్తె సారలమ్మ పోరాడారని పురాణగాథ. గిరిజన రాజు మేడరాజు గోదావరి నది ఒడ్డున ఉన్న గిరిజన ఆవాసాలను పరిపాలిస్తున్నాడు. కాకతీయ రాజులకు రాయల్టీ చెల్లించాల్సి ఉంది. అయినప్పటికీ, తీవ్రమైన దీర్ఘకాలిక కరువు కారణంగా, మేడరాజు రాయల్టీ చెల్లించడంలో విఫలమయ్యాడు. దీనిని ధిక్కరిస్తూ కాకతీయ రాజులు ఈ ప్రాంతాన్ని ఆక్రమించారు. కాకతీయ సైన్యంతో పోరాడి మేడరాజుతో పాటు బంధువులందరూ మరణించారు. అతని కుమార్తె సమ్మక్క, ఆమె కుమార్తె సారక్క లేదా సారలమ్మ కూడా పోరాటంలో మరణించారు. స్థానికుల కథనం ప్రకారం సమ్మక్క చిలుకలగుట్ట గుట్టలపైకి వెళ్లి అదృశ్యమైంది.

రెండేళ్లకోసారి..

ప్రతి రెండు సంవత్సరాలకు ఒకసారి, గిరిజన పూజారులు వెదురుతోట వద్ద ప్రార్థనలు చేస్తారు. దేవతగా భావించే సమ్మక్కకు ప్రతీకగా ఎర్రటి గుడ్డలో చుట్టి వెదురు, వెదురు కర్రను తీసుకువస్తారు. ఒకరోజు ముందు మేడారం నుండి నాలుగు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న కన్నెపల్లి గ్రామంలో పూజారి ఇలాంటి పూజలు చేసి సారక్క దేవతను తీసుకువస్తారు. రెండూ మేడారం గ్రామం వద్ద చెట్టు క్రింద ప్రతిష్టించబడ్డాయి. ఈ ప్రక్రియతోనే జాతర ప్రారంభమవుతుంది. మూడు రోజుల తరువాత, వారు దేవతలను తిరిగి తీసుకొని తదుపరి జాతర వరకు అడవిలో వదిలివేస్తారు.

బెల్లమే బంగారం

నిరుపేద గిరిజనులు తమ బరువుకు బెల్లం బంగారంగా భావించి సమర్పిస్తారు. వారు పెద్ద మొత్తంలో దేవతలకు ఎరుపు జాకెట్టు ముక్కలు, పసుపును కూడా అందిస్తారు. తమ ఇళ్లకు తిరిగి బలిపీఠం నుండి ప్రసాదంగా కొంత భాగాన్ని తీసుకుంటారు.

పుణ్యస్నానాలు

గోదావరి నదికి ఉపనది అయిన జంపన్న వాగులో కూడా భక్తులు పుణ్యస్నానాలు ఆచరిస్తారు. జంపన్న గిరిజన యోధుడు మరియు కాకతీయ సైన్యంతో జరిగిన యుద్ధంలో మరణించిన గిరిజన దేవత సమ్మక్క కుమారుడు. నదిలో స్నానం చేస్తే తమ పాపాలు తొలగిపోతాయని గిరిజనుల నమ్మకం.

ప్రత్యేక ఏర్పాట్లు

మేడారం జాత‌ర ఏర్పాట్లపై ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యద‌ర్శి సోమేశ్ కుమార్, డీజీపీ మ‌హేంద‌ర్ రెడ్డి సంబంధిత‌ శాఖ‌ల అధికారుల‌తో టెలీ కాన్ఫరెన్స్ నిర్వహించారు. కోటి మందికి పైగా భ‌క్తులు హాజ‌ర‌వుతారు. భ‌క్తుల‌కు ఎలాంటి ఇబ్బందులు రాకుండా చ‌ర్యలు చేప‌ట్టాల‌న్నారు. భ‌క్తుల‌కు స్నానాల కోసం జంప‌న్న వాగులోకి నీటిని విడుద‌ల చేస్తామ‌న్నారు. భ‌క్తుల కోసం 3,850 ఆర్టీసీ బ‌స్సులు న‌డుపుతున్నామ‌ని తెలిపారు. భక్తుల సౌకర్యార్థం మరుగుదొడ్లు, వైద్య శిబిరాలను అందుబాటులో ఉంచినట్టు ఆయన వెల్లడించారు. మేడారం జాతరకు వచ్చే భక్తుల కోసం పర్యాటక శాఖ హెలికాప్టర్‌ సేవలు అందుబాటులోకి తీసుకువచ్చింది. బెంగళూరుకు చెందిన తుంబి ఏవియేషన్‌ సంస్థ ట్యాక్సీ హెలికాప్టర్‌ను నడుపుతోంది. ఈ సేవలు సోమవారం నుంచి ప్రారంభమవుతాయి. కాజీపేటలోని సేయింట్‌ గాబ్రియల్‌ స్కూల్‌ గ్రౌండ్‌ నుంచి మేడారం వరకు సేవలందిస్తోంది.