RBI: ఆర్బీఐ రూ. 2000 నోట్లను రద్దు చేయాల్సిన అవసరం ఏమొచ్చింది.. 2020 నుంచి పెద్ద నోట్ల ముద్రణ ఎందుకు చేయలేదు..?

RBI: 2000 నోట్లను రద్దు చేస్తూ ఆర్బీఐ (RBI) నిర్ణయం తీసుకుంది. ఆర్బీఐ (RBI) సూచనల మేరకు ఈ నోట్లు సెప్టెంబర్ 30 వరకు చెల్లుబాటు అవుతాయి. అటువంటి పరిస్థితిలో మీరు 2000 రూపాయల నోటు (Rs. 2000 Notes)ను కలిగి ఉంటే మీరు దానిని కూడా సెప్టెంబర్ 30 లోపు మార్చుకోవాలి.. ఎందుకంటే సెప్టెంబర్ 30 తర్వాత దాని వలన ఎటువంటి ఉపయోగం ఉండదు. అయితే 2000 నోటుపై ఆర్‌బీఐ ఇచ్చిన క్లారిఫికేషన్‌ను బట్టి చూస్తే.. నోట్ల డిపాజిట్‌పై ఎలాంటి ఆంక్షలు లేవని.. అంటే ఎంత కావాలంటే అంత డిపాజిట్ చేయవచ్చని.. ఒక్కోసారి 20 వేల నోట్లను మాత్రమే మార్చుకోవచ్చని తెలుస్తోంది.

ఇటువంటి పరిస్థితిలో 2000 నోటుపై RBI తీసుకున్న నిర్ణయం ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతుందో తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. రిజర్వ్ బ్యాంక్ 2000 నోట్లను చలామణి నుండి ఉపసంహరించుకుంటుంది. అయితే 2000 నోట్లు చెల్లవని కాదు. మే 23 నుండి సెప్టెంబర్ 30 వరకు 2000 నోట్లను మార్చుకోవాలని ఆదేశాలు జారీ చేయబడ్డాయి.

ప్రభుత్వం సన్నాహాలు చేసింది

ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ 2016 నవంబర్‌లో 500, 1000 నోట్లను రద్దు చేసినప్పుడు 2 వేల నోట్లు మార్కెట్‌లోకి వచ్చాయి. దీంతో పాటు 500, 1000 నోట్ల రద్దు తర్వాత దాని స్థానంలో కొత్త తరహాలో 500, 2000 నోట్లను విడుదల చేశారు. 2018-19 సంవత్సరం నుంచి 2000 నోట్ల ముద్రణను ఆర్‌బీఐ నిలిపివేసింది. 2000 నోటును చెలామణి నుంచి తప్పించి నల్లధనాన్ని అరికట్టేందుకు అప్పటి నుంచి ప్రభుత్వం సన్నాహాలు చేసినట్టు సమాచారం.

పెద్ద నోట్ల ముద్రణ ఎందుకు ఆగిపోయింది..?

RBI నివేదిక ప్రకారం.. 2019 నుండి కొత్త 2000 నోట్ల ముద్రణను నిలిపివేసింది. రిజర్వ్ బ్యాంక్ 2020, 2021 సంవత్సరాల్లో 2000 కొత్త నోట్లను ముద్రించలేదు. అవి అంతకు ముందు నాటివే. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో ప్రభుత్వం 2000 వంటి పెద్ద నోట్ల ముద్రణను ఎందుకు నిలిపివేసిందన్న ప్రశ్న అందరిలోనూ ఉంది. దాని గురించి కొన్ని విషయాలను అర్థం చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం.

Also Red: New Parliament Building: మే 28న కొత్త పార్లమెంట్ బిల్డింగ్ ప్రారంభం.. కొత్త భవనంలో ఒకేసారి ఎంత మంది కూర్చోగలరో తెలుసా..?

2000 నోటును చాలా తక్కువ మంది ఇష్టపడుతున్నారు

రిజర్వ్ బ్యాంక్‌ను సంప్రదించిన తర్వాత నోటును ముద్రించాలా వద్దా అని కేంద్ర ప్రభుత్వం నిర్ణయిస్తుంది. ప్రజలలో కరెన్సీ నోట్ల డిమాండ్ ఆధారంగా ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారు. రిజర్వ్ బ్యాంక్ 2022 నివేదిక ప్రకారం రూ.100 నోటుకు ప్రజలలో డిమాండ్ చాలా ఎక్కువగా ఉంది. అయితే చాలా తక్కువ మంది మాత్రమే రూ.2000 నోటును ఇష్టపడుతున్నారు. అంటే రెండు వేల రూపాయల నోట్లకు బదులు దేశ ప్రజలు తమ జేబుల్లో చిన్న నోట్లను కోరుకున్నారు. 2000 నోటు బహిరంగ మార్కెట్‌లో సులభంగా లభించకపోవడమే దీనికి కారణం.

2000 నోట్లు మార్కెట్ నుంచి తగ్గాయి

2000 నోటుకు సంబంధించిన సమాచారం రిజర్వ్ బ్యాంక్ తాజా నివేదికలో వెల్లడైంది. 2020 చివరి నాటికి చెలామణిలో ఉన్న రూ.2000 నోట్ల సంఖ్య 274 కోట్లు. అంటే 5.48 లక్షల కోట్ల విలువైన 2000 నోట్లు మార్కెట్లో ఉన్నాయి. ఈ సంఖ్య మొత్తం కరెన్సీ నోట్లలో 2.4%. దీని తర్వాత మార్చి 2021 నాటికి చెలామణిలో ఉన్న 2000 నోట్ల సంఖ్య 245 కోట్లకు తగ్గింది. అంటే మొత్తం కరెన్సీ నోట్లలో 2000 నోట్లు కేవలం రెండు శాతం మాత్రమే.

నివేదిక నుంచి అందిన సమాచారం ప్రకారం.. ఈ ఏడాది మార్చి నెలాఖరు వరకు కేవలం 2000 రూపాయల నోట్లు 214 కోట్లు మాత్రమే ఉన్నాయి. అంటే మొత్తం కరెన్సీ నోట్లలో 1.6% మాత్రమే ఉన్న 4 లక్షల 20 వేల కోట్ల విలువైన 2000 నోట్లు ఉన్నాయి. దీన్ని బట్టి ఆర్‌బిఐ 2000 నోట్ల తయారీ ఇప్పటికే ఆపేసిందని ఊహించవచ్చు. నోట్ల ముద్రణ విషయానికొస్తే.. ప్రభుత్వం, ఆర్బీఐ నోట్ల ముద్రణను తగ్గించిన మాట వాస్తవమే.

– 2017లో 350 కోట్ల 2000 నోట్లను ముద్రించారు.
– 2018లో దాదాపు 11 కోట్ల 2000 నోట్లు ముద్రించారు.
– 2019లో 4.6 కోట్ల నోట్లను మాత్రమే ముద్రించారు.