CPR: హార్ట్ ఎటాక్ వచ్చిన వారికి CPR ఎలా చేయాలి?

హార్ట్ ఎటాక్ లేదా కార్డియాక్ అరెస్ట్ నుంచి ఒక వ్యక్తిని పునరుద్ధరిం చడంలో CPR అనేది ముఖ్యమైన ప్రక్రియ. CPR అంటే..కార్డియో పల్మోనరీ రిససిటేషన్. ఎవరైనా ఒకరికి హార్ట్ ఎటాక్ వచ్చిందనుకోండి. గుండె పనిచేయడం మందగిస్తుంది. శరీర భాగాలకు రక్త సరఫరా ఆగిపోతుంది. అలాంటి సమయంలో ప్రథమ చికిత్స అందిందా లేదా అన్న దానిపై ఆ వ్యక్తి ప్రాణాలు ఆధారపడి ఉంటాయి. ఇటువంటి టైంలోనే CPR అత్యవసరం.

CPRలో ఏం చేస్తారు?

1. CPR అంటే గుండెను మళ్లీ బతికించే ప్రయత్నం చేయడమే. ఇంకా డీటైల్ గా చెప్పాలంటే గుండె పనిచేయడం ఆగిపోవడంతో శరీర భాగాలకు నిలిచిపోయిన రక్త సరఫరాను తిరిగి పంపిణీ చేయడమే CPR.
2. ఇందుకోసం ఆపదలో ఉన్న వ్యక్తి ఛాతి మీద చేతులతో ఒత్తిడి కలిగించి గుండె కొట్టుకునేలా చేస్తారు.
3. ఈక్రమంలో గుండెపోటు వచ్చిన వ్యక్తి శ్వాస తీసుకుంటున్నాడా లేదా అని తెలుసుకునేందుకు ముందు అతని ఛాతిని గమనించాలి.
4. తర్వాత అతనికి దగ్గరగా తల పెట్టి శ్వాస తీస్తున్నాడా లేదా చూడాలి.
5. ఒకవేళ అతను శ్వాస తీసుకోకపోతే తక్షణం అంబులెన్స్‌కి ఫోన్ చేయాలి. ఆ తర్వాత వెంటనే సీపీఆర్ ప్రారంభించాలి.
6. గుండెపోటు వచ్చిన వ్యక్తి శ్వాస మామూలుగా తీసుకుంటున్నారో లేదో మీకు అర్థం కాకపోయినా కూడా సీపీఆర్ చేయొచ్చు.
7. నోటిలో నోరు పెట్టి శ్వాస అందిస్తేనే సీపీఆర్ సరిగా చేసినట్లు!

నోటిలో నోరు పెట్టి..

మామూలుగా పదిహేనుసార్లు చేతితో ఛాతిపై ఒత్తిన తర్వాత రెండుసార్లు రోగి నోటిలో నోరు పెట్టి శ్వాస అందించాలని వైద్య నిపుణులు చెబుతుంటారు. అయితే ఇటీవలే కొన్ని అధ్యయనాలలో  30సార్లు ఛాతిపై అదిమిన తర్వాత .. రెండుసార్లు నోటితో శ్వాస అందిస్తే మరింత మెరుగైన ఫలితాలు వస్తాయని తేలింది. అప్పటి నుంచి అందరూ దీన్నే పాటిస్తున్నారు.

దశ 1: సహాయం కోసం కాల్ చేయడం

ఆకస్మిక కార్డియాక్ అరెస్ట్ కారణంగా ఒక వ్యక్తి కింద పడిపోయినప్పుడు, రోగి అపస్మారక స్థితిలో ఉన్నారా లేదా అనేది తనిఖీ చేయాలి. ఎవరైనా మాల్ లేదా పబ్లిక్ ప్లేస్‌లో పడిపోతున్నట్లు మీరు చూసినట్లయితే, వారు అపస్మారక స్థితిలో ఉన్నారో లేదో తనిఖీ చేయండి. వారు స్పృహలో ఉన్నట్లయితే, వారితో మాట్లాడటానికి ప్రయత్నించండి. వెంటనే సహాయం కోసం అంబులెన్స్ కు కాల్ చేయండి.  రోగి నాడిని కూడా తనిఖీ చేయండి.

దశ 2: మూల్యాంకనం

రోగికి దగ్గరగా వెళ్లి, వారు శ్వాస తీసుకుంటున్నారా లేదా అని తనిఖీ చేయాలి. మెడ ప్రాంతంలో వారి నాడిని తనిఖీ చేయండి, ప్రధానంగా అది గుండెకు దగ్గరగా ఉంటుంది . వారి శ్వాసను అంచనా వేయండి. BP (రక్తపోటు) తక్కువగా ఉన్నప్పటికీ, మీరు ఇప్పటికీ మెడ ప్రాంతంలో పల్స్ అనుభూతి చెందుతారు. ఈ ప్రక్రియను మూల్యాంకనం అంటారు. వ్యక్తి నిజంగా అపస్మారక స్థితిలో ఉన్నాడా మరియు పల్స్ లేకపోయినా తనిఖీ చేయడానికి అంచనా వేయడానికి 10 సెకన్ల కంటే ఎక్కువ సమయం పట్టదు.

దశ 3: కంప్రెషన్

హార్ట్ ఎటాక్ తో పడిపోయిన వ్యక్తి పల్స్ (గుండె కొట్టుకోవడం) అనుభూతి చెందకపోతే.. మీరు అతడికి కంప్రెషన్ చేయాల్సి ఉంటుంది.

రోగి చెస్ట్ కంప్రెషన్ ఎలా చేయాలి?

1. రోగిని ఫ్లాట్‌గా పడుకోనివ్వండి.  సాధారణంగా, ఒక వ్యక్తి కింద పడుకున్నప్పుడు, చాలా మంది తల పట్టుకుని పైకి లేపడానికి ప్రయత్నిస్తారు. కానీ రోగి యొక్క BP ఇప్పటికే తక్కువగా ఉంది. వారిని తల ప్రాంతం నుండి పైకి లేపడం ద్వారా, మీరు రక్త సరఫరాను మరింత తగ్గిస్తున్నారు. రక్తం మెదడు వైపుగా పైకి ప్రవహించేలా కాలు వైపు నుంచి వారిని ఎత్తండి.
2. ఛాతీ మధ్య ఉండే ఎముక ” స్టెర్నమ్” యొక్క దిగువ భాగంలో ఒత్తిడి పడేలా మీ అరచేతితో ప్రెస్ చేయాలి.ఇది ఎముకలతో కూడిన ప్రాంతం. ఛాతీ యొక్క ఎడమ వైపున గుండె ఉంటుంది. కాబట్టి అటువైపు చెస్ట్ కంప్రెషన్ చేయడానికి ప్రయత్నించవద్దు. దీనివల్ల ఛాతీ యొక్క ఎడమ వైపున ఉండే పక్కటెముక విరిగిపోవచ్చు.
3. స్టెర్నమ్ ఎముక యొక్క దిగువన మూడింట ఒక వంతు భాగాన్ని ప్రెస్ చేస్తే చాలు. స్టెర్నమ్ అనేది పాక్షికంగా T- ఆకారపు నిలువు ఎముక.
4. CPR చేసేటప్పుడు మీరు నిటారుగా ఉండాలి. ఒక అరచేతిపై మరొక దాన్ని ఉంచి ప్రెస్ చేయాలి.
5. ఈక్రమంలో మీ చేతులు కూడా నిటారుగా ఉండాలి. మీ మోచేతులు వంగకుండా చూసుకోండి. మోచేతులు వంగి ఉంటే.. మీరు ఎముకను క్రిందికి నెట్టలేరు. మీరు ఎముకను 5 సెం.మీ లేదా రెండున్నర అంగుళాల కంటే ఎక్కువ నెట్టకూడదని సిఫార్సు చేయబడింది. ఇంకా అదనంగా చెస్ట్ ను ప్రెస్ చేసేందుకు ట్రై చేయొద్దు.
6. చెస్ట్ ను సుమారు 5 సెం.మీ క్రిందికి ప్రెస్ చేసి.. దానిని కూడా విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి టైం ఇవ్వండి. ఆ వెంటనే మళ్లీ చెస్ట్ కంప్రెషన్ స్టార్ట్ చేయండి.

దశ 4: నోటిలోకి గాలి ఊదడం

చెస్ట్ కంప్రెస్ చేసే క్రమంలోనే రోగి యొక్క నోరు విప్పి..మీ నోటితో గాలి ఊదాలి. దీంతో రోగి శరీరంలోకి ఆక్సిజన్ చేరుతుంది. ఈ ప్రాసెస్ ను స్టార్ట్ చేసే ముందు.. రోగి ముక్కును , గదమను పైకి లేపడానికి ప్రయత్నించండి. దానిని కొంచెం వెనుకకు నెట్టి.. నోటిలోకి గాలి ఊదండి. 30సార్లు చెస్ట్ కంప్రెషన్ చేసిన వెంటనే .. మీరు 2 సార్లు నోటిలోకి నోరు పెట్టి గాలి ఊదాలి. ఒక్కోసారి 2 సెకన్ల పాటు ఊదాలి. ఈక్రమంలో మీరు
లోతైన శ్వాస తీసుకోండి. మొదట మీ ఛాతీని గాలితో నింపండి. ఆపై మొత్తం శ్వాసను రోగికి ఇవ్వండి.  రెండు శ్వాసలు ఇచ్చిన తర్వాత, మళ్లీ ఛాతీని కంప్రెస్ చేయడం ప్రారంభించాలి.

దశ 5: AED (ఆటోమేటెడ్ ఎక్స్‌టర్నల్ డీఫిబ్రిలేటర్)

1. AED అంటే ఆటోమేటెడ్ ఎక్స్‌టర్నల్ డీఫిబ్రిలేటర్. దీంతో హార్ట్ పల్స్‌ని, నాడి కొట్టుకునే రేటును తనిఖీ చేయొచ్చు.
2. AED కార్డియాక్ అరెస్ట్ నుంచి ఒక వ్యక్తిని పునరుద్ధరించడానికి ఉపయోగించబడుతుంది.
3. మీరు AEDని రోగి శరీరానికి కనెక్ట్ చేయాలి. అది హృదయ స్పందన ఎంత ఉందో మీకు తెలియజేస్తుంది.
4. ఇది గుండె క్రమం తప్పకుండా కొట్టుకుంటుందా లేదా అనేది తనిఖీ చేస్తుంది. దాని ఆధారంగా, షాక్ ఇవ్వబడుతుంది.
5. AEDలో స్పీకర్ ఉన్నందున, బటన్‌ను నొక్కడం ద్వారా షాక్ ఇవ్వమని స్పీకర్ మిమ్మల్ని అడిగినప్పుడు మాత్రమే మీరు దాని సూచనలను అనుసరించాలి.
6. మీరు రోగి నాడి కొట్టుకునే రేటును ఫీల్ కానప్పుడు.. అది CPRని కొనసాగించమని మిమ్మల్ని అడుగుతుంది. ఇది అంబులెన్స్ వచ్చేదాకా మీకు తగినంత సమయం ఇస్తుంది.

Also Read:  Fats in the Food: అన్ని కొవ్వులు మిమ్మల్ని బరువు పెట్టేలా చేయవు.