Tipu Sultan : టిప్పు సుల్తాన్ చిత్రాల్లో అస‌లు,న‌కిలీ.!
టిప్పు సుల్తాన్ కు చెందిన రెండు ఆయిల్ పెంయిట్ ల‌ను మైసూర్ సమీపంలోని శ్రీరంగపట్నం మ్యూజియంలో ప్ర‌ద‌ర్శిస్తున్నారు. వాటిలో ఒక‌టి ఆయ‌న‌ది కాద‌ని చరిత్రను అధ్య‌య‌నం చేసే హర్షవర్ధన యదుమూర్తి తేల్చాడు.
- By CS Rao Published Date - 10:00 AM, Sun - 21 November 21
టిప్పు సుల్తాన్ కు చెందిన రెండు ఆయిల్ పెంయిట్ ల‌ను మైసూర్ సమీపంలోని శ్రీరంగపట్నం మ్యూజియంలో ప్ర‌ద‌ర్శిస్తున్నారు. వాటిలో ఒక‌టి ఆయ‌న‌ది కాద‌ని చరిత్రను అధ్య‌య‌నం చేసే హర్షవర్ధన యదుమూర్తి తేల్చాడు. ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా నిర్వహిస్తున్న ఈ మ్యూజియాన్ని సందర్శించే సందర్శకులు 18వ శతాబ్దపు పాలకుడికి చెందిన రెండు చిత్రాలను స్వయంగా పరిశీలించే అవకాశం ఉంది.జిఎఫ్ చెర్రీ రూపొందించినది టిప్పు సుల్తాన్ యొక్క ప్రసిద్ధ చిత్రం. 18వ శతాబ్దం చివరి నుండి, ఆ చిత్రం వివిధ రకాల పుస్తకాలు, మ్యాగజైన్‌లు, జర్నల్‌లు మరియు వార్తాపత్రికల కథనాలలో కనిపించింది. మరొకటి పూర్తి-నిడివి గల చిత్రం జర్మన్ కళాకారుడు జోహన్ జోఫానీ చిత్రీక‌రించినది. ఈ చిత్రం చెర్రీ పెయింటింగ్‌లో సబ్జెక్ట్ ప్రొఫైల్ యొక్క వర్ణనకు విరుద్ధంగా సబ్జెక్ట్ యొక్క ప్రత్యక్ష చూపులు విజువలైజర్‌పై పడతాయి.ముఖ్యంగా ఇంటర్నెట్ మరియు సోషల్ మీడియా ఆవిర్భావం నుండి, ఈ పెయింటింగ్ టిప్పు సుల్తాన్ జీవిత కథలో ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తున్నారు. అతని బాల్యం రోజుల్లో టిప్పు సుల్తాన్ ఖచ్చితమైన చిత్రంగా ఆన్‌లైన్‌లో మరియు ముద్రణలో కనిపించింది. చరిత్రకారుడు కేట్ బ్రిటిల్‌బ్యాంక్ ఈ పెయింటింగ్‌ను తన జీవిత చరిత్ర, టైగర్: ది లైఫ్ ఆఫ్ టిప్పు సుల్తాన్ కవర్ పేజీపై కూడా చేర్చాడు.
పాలకుడి చరిత్రపై నాకున్న ఆసక్తితో పాటు పెయింట్ మరియు పెన్సిల్‌లో ప్రయోగాలు చేసే కళాకారుడిగా నా అభిరుచి కారణంగా నేను టిప్పు సుల్తాన్ యొక్క ఈ చిత్రపటం పట్ల చాలా కాలంగా అతను ఆకర్షితుడయ్యాడ‌ట. చెర్రీ పెయింటింగ్‌లోని టానీ, నియర్-కార్పులెంట్ టిప్పు సుల్తాన్ ఉంటాడు. అదే, జోఫానీ పెయింటింగ్‌లోని స్లిమ్ టిప్పు సుల్తాన్ మధ్య అద్భుతమైన వైరుధ్యం చ‌రిత్ర‌కారుడికి ఆసక్తిని కలిగించింది. కానీ టిప్పు సుల్తాన్ సంవత్సరాలు గడిచే కొద్దీ బరువు పెరగడంతో దానిని తొలగించానంటూ చెప్పుకొచ్చాడు.మొదటి చిత్రపటాన్ని చిత్రీక‌రించిన GF చెర్రీ, శ్రీరంగపట్నంలో భారత గవర్నర్ జనరల్ లార్డ్ కార్న్‌వాలిస్‌కు పర్షియన్ సెక్రటరీ. ప్రముఖ చరిత్రకారుడు అన్నే బుడిల్, 1792లో టిప్పు సుల్తాన్ తల్లికి లార్డ్ కార్న్‌వాలిస్ అదే కళాకారుడిచే ఇదే విధమైన చిత్రపటాన్ని అందించాడని పేర్కొన్నాడు. ఈ పని, టిప్పు సుల్తాన్ యొక్క చిన్న కుమారుడు ప్రిన్స్ ఘోలం మొహమ్మద్‌కు ఇచ్చిన తర్వాత, అతను ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీకి బహుమతిగా ఇచ్చాడు. అది ఇప్పుడు లండన్‌లోని బ్రిటిష్ లైబ్రరీలో ఉంది.ఈ పోర్ట్రెయిట్ టిప్పు సుల్తాన్ జీవితకాలంలో చిత్రించబడినందున, అతని తల్లి, కొడుకు ఆధీనంలో ఉన్నందున టిప్పు సుల్తాన్ యొక్క ప్రామాణికమైన ప్రాతినిధ్యంగా పరిగణించబడుతుంది. టిప్పు సుల్తాన్ యొక్క ఈ చిత్రం మేజర్ అల్లన్ యొక్క వర్ణనతో కూడా సమానంగా ఉంటుంది, అతను టిప్పు సుల్తాన్ యొక్క నిర్జీవమైన శరీరం ఒక ఆర్చ్‌వేలో కనుగొనబడినప్పుడు అక్కడికక్కడే ఉన్నాడు. పాలకుడికి “…చిన్న మందపాటి మెడ, చిన్న వంపు కనుబొమ్మలు, లేత రంగు ఉన్నట్లు పేర్కొన్నాడు. ఛాయ, (తో) మీసాలు మరియు క్లీన్-షేవ్ గడ్డం. అతను ‘కార్పులెన్సీ’కి మొగ్గు చూపాడు.
రెండవ పెయింటింగ్ కూడా దరియా దౌలత్ బాగ్ మ్యూజియమ్‌కి రాకముందే కొంచెం తిరిగింది. బ్రిటిష్ చరిత్రకారుడు మరియు రచయిత డెనిస్ ఫారెస్ట్ ఇలా వ్రాశాడు:“…. 1934లో సర్ పి.సి. ఠాగూర్ ద్వారా భారత ప్రభుత్వానికి సమర్పించబడిన వివరణాత్మక జాబితా ప్రకారం పూర్తి-నిడివి వైస్రాయ్ హౌస్‌లోని స్టేట్ డైనింగ్ రూమ్‌కు కారిడార్‌లో వేలాడదీయబడింది. ఈ చిత్రం అప్పుడు జోఫానీకి ఆపాదించబడింది, కానీ నేను దాని గురించి మరిన్ని వివరాలను పొందలేకపోయాన‌ని చెప్పాడు.పెయింటింగ్ శ్రీరంగపట్నంలోని మ్యూజియంలోకి రాకముందే జోఫానీకి ఆపాదించబడిందని స్పష్టమైంది. అయితే, నేను కళా చరిత్రను లోతుగా పరిశోధించినప్పుడు, జోఫానీ పెయింటింగ్ శైలి అతనికి ఆపాదించబడిన టిప్పు సుల్తాన్ యొక్క ఈ పెయింటింగ్‌కు చాలా భిన్నంగా ఉందని నేను గ్రహించాన‌ని చ‌రిత్రాకారుడు అన్నాడు.. ప్రఖ్యాత కళా చరిత్రకారుడు మిల్డ్రెడ్ ఆర్చర్ అతని గురించి ఇలా చెప్పాడు: “జోఫానీకి పరిమితమైన కదలిక మరియు హిస్ట్రియోనిక్ సంజ్ఞల పట్ల అతని ఆసక్తిని అణచివేయడం కష్టంగా ఉంది.”
అది జోఫానీ యొక్క “ది ఇంపీ ఫ్యామిలీ లిజనింగ్ టు స్ట్రోలింగ్ మ్యూజిషియన్స్” (1783-’84), “వారెన్ హేస్టింగ్స్ విత్ అతని భార్య” (1783-’87), “కల్. మోర్డాంట్ కాక్ మ్యాచ్” (1784-’86). కానీ టిప్పు సుల్తాన్ యొక్క పెయింటింగ్‌లో ఎటువంటి కదలికలు లేకుండా ముందుకు చూసే అంశం ఉంది, ఇది కళాకారుడికి ఉండే సాధారణ కళాకృతులకు భిన్నంగా ఉంటుంది.ఈ విచిత్రం కాకుండా, జోఫానీ కలకత్తా, లక్నో మరియు ఢిల్లీలను సందర్శించినట్లు తెలిసింది, ఉపఖండంలో తన ప్రయాణాల సమయంలో మైసూర్ లేదా శ్రీరంగపట్నం సందర్శించపోవ‌డం గ‌మ‌నార్హం.భారతదేశంలోని ఈ పెయింటింగ్ మరియు యూరోపియన్ ఆర్ట్ హిస్టరీపై ఈ పరిశోధన సమయంలో నేను 1769 మరియు 1776 మధ్య భారతదేశంలో ఉన్న మరొక కళాకారుడు టిల్లీ కెటిల్ (d.1786) చిత్రాలను చూడటం ప్రారంభించాను. కెటిల్ చిత్రాలను వివరిస్తూ, పౌలిన్ రోహత్గీ మరియు గ్రాహం పార్లెట్ ఇలా వ్రాశాడు, “కెటిల్ సాధారణంగా తన సిట్టర్‌లను చిత్రీకరించాడు, వారి తీవ్రమైన వ్యక్తీకరణలు ఎక్కువగా భావోద్వేగాలు లేకుండా, సాదా లేదా సాధారణ నేపథ్యానికి వ్యతిరేకంగా ఉంది.
కెటిల్ సాధారణంగా తన సిట్టర్‌ల పూర్తి-నిడివి పోర్ట్రెయిట్‌లను నేరుగా చూసే చూపుతో, కాంతి మూలం యొక్క దిశ మరియు నీడలు, పాదాల వైఖరి మరియు కత్తిని మోయడం వంటి విభిన్న అంశాలతో చిత్రించాడు.
“యాన్ ఆర్మీ ఆఫీసర్, మద్రాస్” (1770), “మొహమ్మద్ అలీ ఖాన్, ఆర్కాట్ నవాబ్” (1770), “షుజా-ఉద్-దౌలా” (1772) మరియు “ఆఫీసర్ ఇన్” వంటి కెటిల్ చిత్రలేఖనాలలో ఈ విలక్షణమైన శైలి స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. 2వ బెంగాల్ పదాతిదళ బ్రిగేడ్”, కలకత్తా (1772). ఈ శైలి దరియా దౌలత్ పెయింటింగ్‌లో కూడా గమనించవచ్చు. అంతేకాకుండా, కెటిల్ భవనం లేదా వృక్షసంపదలో కొంత భాగాన్ని కలిగి ఉండే బ్యాక్‌డ్రాప్‌లను పొందుపరిచింది, తరచుగా దరియా దౌలత్ బాగ్ పోర్ట్రెయిట్ నేపథ్యంలో గమనించిన తాటి చెట్లు.ఇది జోఫానీ శైలికి భిన్నంగా ఉంటుంది, సబ్జెక్ట్‌లు గుర్తించబడిన వ్యక్తీకరణ, సంభాషణ పెయింటింగ్‌లను తరచుగా విభిన్న సంక్లిష్ట నేపథ్యాలతో కొన్ని సమయాల్లో ప్రదర్శనలో వివరణాత్మక పెయింటింగ్‌లను కలుపుతూ, ఇండోర్ దృశ్యాలను చిత్రీకరిస్తూ ఉంటాయి.టిల్లీ కెటిల్ భారతదేశంలో ఉన్న సమయంలో మైసూర్ లేదా శ్రీరంగపట్నం సందర్శించినట్లు కూడా నమోదు చేయబడలేదు.
ఒక సాయంత్రం నేను ఆర్ట్ పుస్తకాలు చూస్తున్నప్పుడు, నా పురోగతి వచ్చింది. “అలహాబాద్‌లో ఈస్టిండియా కంపెనీకి చెందిన 3వ బ్రిగేడ్‌ను సమీక్షిస్తున్న చక్రవర్తి షా ఆలం” అనే పేరుగల కెటిల్ పెయింటింగ్‌లో దరియా దౌలత్ “టిప్పు సుల్తాన్” కనిపించాడు. కెటిల్ పెయింటింగ్‌లోని ఈ విషయం సరిగ్గా సారూప్యంగా కనిపించడమే కాకుండా దరియా దౌలత్ మ్యూజియం పెయింటింగ్‌లోని సబ్జెక్ట్‌కు సమానమైన రంగులు మరియు అలంకరించబడిన దుస్తులను ధరిస్తుంది.
రెండు పెయింటింగ్స్‌లో చిత్రీకరించబడిన వ్యక్తి ఇతడే అని ఇప్పుడు ఎటువంటి సందేహం లేదు. టిప్పు సుల్తాన్ అలహాబాద్‌లో అప్పటి మొఘల్ చక్రవర్తి షా ఆలం పక్కన జనరల్ బార్కర్ నేతృత్వంలోని ఆంగ్లేయ సేనలను సమీక్షించే సమయంలో ఉండలేడని స్పష్టమైంది. ఇది మరెవరో అయి ఉండాలి. నా తదుపరి పరిశోధన, భవిష్యత్తులో నేను మరొక కథనానికి బయలుదేరుతాను, పెయింటింగ్‌లోని అంశం వాస్తవానికి సాలార్ జంగ్, షుజా-ఉద్-దౌలా బావమరిది అని నేను ఎందుకు ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను. అవధ్ నవాబ్-విజియర్ ఇద్దరూ అలహాబాద్‌లో చక్రవర్తి షా ఆలం చేత ఆంగ్ల దళాల సమీక్షకు హాజరయ్యారు. మద్రాసు (1769-1771)లో అతని క్లుప్త కాలం పాటు కాకుండా, కెటిల్ షుజా-ఉద్-దౌలా యొక్క ఆస్థాన చిత్రకారుడు మరియు షుజా-ఉద్-దౌలా మరియు అతని కుటుంబ సభ్యుల యొక్క అనేక చిత్రాలను చిత్రించాడు. దీని అర్థం దరియా దౌలత్ పెయింటింగ్ స్పష్టంగా ఉంది. చిత్రకారుడు మరియు పోర్ట్రెయిట్ యొక్క విషయం రెండింటినీ తప్పుగా ఆపాదించిన సందర్భం.హర్షవర్ధన యదుమూర్తి బెంగుళూరులోని ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ నుండి బయోకెమిస్ట్రీలో PhD పొందారు మరియు బెంగుళూరు సిటీ యూనివర్సిటీలోని సెంట్రల్ కాలేజీలో బయోకెమిస్ట్రీ బోధిస్తున్నారు. అతని అభిరుచులలో మైసూర్ చరిత్ర, సమకాలీన చిత్రకళలు మరియు సహజ చరిత్ర ఉన్నాయి.
