Karhal Bypolls : ఉత్తరప్రదేశ్‌లో అసెంబ్లీ ఉప ఎన్నికల షెడ్యూల్‌ విడుదలైంది. సమాజ్‌వాదీ పార్టీ (ఎస్పీ) అధినేత అఖిలేష్ యాదవ్ కర్హల్ స్థానం నుంచి తన రాజకీయ ‘భారత్’గా తేజ్ ప్రతాప్ యాదవ్‌ను రంగంలోకి దించారు. కులగణన, ఎన్నికల ట్రాక్ రికార్డ్ పరంగా, కర్హల్ రాజకీయాలు SP కి అనుకూలంగా ఉండగా, ప్రతిపక్షానికి సవాలుగా ఉన్నాయి. అందుకే అఖిలేష్ 2022లో కర్హల్‌‌ను తన పని ప్రదేశంగా మార్చుకున్నాడు , ఇప్పుడు తన మేనల్లుడుపై విశ్వాసం వ్యక్తం చేశాడు. అటువంటి పరిస్థితిలో, ఎస్పీ కోటను బద్దలు కొట్టడానికి బిజెపి అనుజేష్ ప్రతాప్ యాదవ్‌కు టిక్కెట్ ఇచ్చింది. ఈ విధంగా కర్హల్లో కమలం వికసించేందుకు బీజేపీ 22 ఏళ్ల ఫార్ములాను ప్రయోగించింది.
ఎస్పీ అధినేత అఖిలేష్ యాదవ్ 2022లో తొలిసారిగా అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో పోటీ చేయాలని నిర్ణయించుకున్నారు, ఇందుకోసం మెయిన్‌పురిలోని కర్హల్ అసెంబ్లీ స్థానాన్ని ఎంచుకున్నారు. అతను కర్హల్ నుండి ఎమ్మెల్యేగా ఎన్నికయ్యాడు, కానీ 2024లో కన్నౌజ్ నుండి ఎంపీ అయిన తర్వాత అసెంబ్లీ సభ్యత్వానికి రాజీనామా చేశాడు. కర్హల్ ప్రాంతం ఎస్పీకి బలమైన కోటగా పరిగణించబడుతుంది.
సమాజ్‌వాదీ పార్టీ ఏర్పడినప్పటి నుంచి కర్హల్ సీటు ఎస్పీ ఆధీనంలో ఉంది. 1993 నుంచి ఎస్పీ ఈ సీటును నిరంతరం గెలుస్తూనే ఉంది, అయితే ఎన్నికల్లో ఒక్కసారి మాత్రమే ఓడిపోయింది. ఆ సంవత్సరం 2002. ఎస్పీని ఓడించడం ద్వారా ములాయం సింగ్ యాదవ్ కోటలో బీజేపీ వికసించింది. ఇప్పుడు మరోసారి ఉప ఎన్నికల్లో అదే చరిష్మాను రిపీట్ చేయాలని బీజేపీ భావిస్తోంది.
కర్హల్ సీటు రాజకీయ సమీకరణం
మెయిన్‌పురి జిల్లాలోని కర్హల్ అసెంబ్లీ స్థానం 1956లో డీలిమిటేషన్ తర్వాత రాజకీయ ఉనికిలోకి వచ్చింది. యాదవుల ప్రాబల్యం ఉన్న స్థానం కావడంతో ఎక్కువ మంది ఎమ్మెల్యేలు యాదవ సామాజికవర్గం నుంచి ఎన్నికయ్యారు. ఎస్పీ ఏర్పాటుకు ముందు, అంతకు ముందు కూడా ములాయం సింగ్‌కు సన్నిహితంగా ఉండే నాయకులు మాత్రమే కర్హల్ స్థానం నుంచి గెలుస్తూ వచ్చారు. 1957లో ప్రజా సోషలిస్ట్ పార్టీకి చెందిన రెజ్లర్ నాథూ సింగ్ యాదవ్ తొలి ఎమ్మెల్యే అయ్యారు. ఆ తర్వాత 1962, 1967, 1969లో స్వతంత్ర పార్టీ, 1974లో భారతీయ క్రాంతి దళ్‌, 1977లో జనతా పార్టీ టికెట్‌పై నాథూ సింగ్ గెలిచారు, అయితే 1980లో కాంగ్రెస్‌కు చెందిన శివమంగళ్‌ సింగ్ గెలిచారు.
కర్హల్ రాజకీయ సమీకరణాల కారణంగా బాబూరామ్ యాదవ్ ఆధిపత్యం 1985 నుంచి 1996 వరకు కొనసాగింది. బాబూరామ్ యాదవ్ జనతాదళ్ టిక్కెట్‌పై మూడు ఎన్నికల్లో గెలిచారు, అయితే ములాయం సింగ్ యాదవ్ ఎస్పీని స్థాపించినప్పుడు, బాబురామ్ కూడా అతనితో చేరారు. 1993, 1996లో ఎస్పీ అభ్యర్థిగా బాబూరామ్ కర్హల్ స్థానం నుంచి గెలుపొందారు. దీని తర్వాత 2002లో జరిగిన అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో ఎస్పీ ఓడిపోయింది, అప్పటి నుంచి ఇప్పటి వరకు కర్హల్ సీటుపై ఎస్పీ ఆధిక్యత కొనసాగుతోంది.
2002లో ఎస్పీ కోటను బీజేపీ బద్దలు కొట్టింది
ములాయం సింగ్ యాదవ్ , యాదవ్ ఓట్ల రాజకీయ ఆధిపత్యం కారణంగా, కర్హల్ సీటుపై SP సంపూర్ణ పాలన కొనసాగింది. బీఎస్పీ అధినేత మయ్యటి యూపీకి నాలుగుసార్లు ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసినా కర్హల్లో బీఎస్పీ ఏనుగు ఎస్పీ సైకిల్ వేగాన్ని ఆపలేకపోయింది. ఎస్పీకి బలమైన కంచుకోటగా మారిన కర్హల్లో కూడా బీజేపీ అదే వ్యూహాన్ని ప్రయోగించింది. విషయం 2002 అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు సంబంధించినది. ఎస్పీ టికెట్‌పై అనిల్ యాదవ్ పోటీ చేయగా, సోబ్రాన్ సింగ్ యాదవ్‌కు టికెట్ ఇవ్వడం ద్వారా కర్హల్ యాదవ్ వర్సెస్ యాదవ్ ఎన్నికల పోరును బీజేపీ చేసింది.
సోబ్రాన్ సింగ్ యాదవ్ ఎస్పీని వీడి బీజేపీలో చేరారు, కర్హల్ సీటుపై ఎస్పీ బలహీనత, బలం రెండూ ఆయనకు తెలుసు. ములాయం సింగ్ యాదవ్ నుండి శివపాల్ యాదవ్ వరకు అందరూ అనిల్ యాదవ్‌ను గెలిపించడానికి కర్హల్లో అహోరాత్రులు శ్రమించారు, అయితే యాదవ్ ఓట్లలో ఎక్కువ మొగ్గు బిజెపికి చెందిన సోబ్రాన్ యాదవ్‌పై ఉంది. కర్హల్లో హోరాహోరీ పోరులో బీజేపీ అభ్యర్థి సోబ్రాన్ యాదవ్‌కు 50031 ఓట్లు రాగా, ఎస్పీ అభ్యర్థి అనిల్ యాదవ్‌కు 49106 ఓట్లు వచ్చాయి. ఈ విధంగా, గట్టి పోరాటం తరువాత, కర్హల్ స్థానాన్ని కేవలం 925 ఓట్ల తేడాతో గెలుచుకోవడంలో బిజెపి విజయం సాధించింది.
కర్హల్ సీటు ఓటమి ఎస్పీకే కాకుండా ములాయం సింగ్ యాదవ్‌కు కూడా రాజకీయంగా పెద్ద దెబ్బ. అందుకే సోబ్రాన్ యాదవ్‌ను ఎస్పీలో చేర్చుకునేందుకు ములాయం సింగ్ యాదవ్ రాజకీయ నిర్మాణం చేసి 2004లో విజయం సాధించారు. సోబ్రాన్ యాదవ్ 2017 వరకు ఇక్కడ అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో విజయం సాధించారు , 2022లో అఖిలేష్ యాదవ్ కోసం కర్హల్ సీటును వదిలిపెట్టారు. అఖిలేష్ యాదవ్ ఎమ్మెల్యే అయ్యాడు , ఇప్పుడు ఆ సీటును వదిలిపెట్టిన తర్వాత జరగబోయే ఉప ఎన్నికలో తేజ్ ప్రతాప్‌ను రంగంలోకి దించాడు.
బీజేపీ 22 ఏళ్ల ఫార్ములాను ఉపయోగించింది
కర్హల్ స్థానానికి జరుగుతున్న ఉప ఎన్నికలో ములాయం సింగ్ యాదవ్ మనవడు, లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ అల్లుడు అయిన మాజీ ఎంపీ తేజ్ ప్రతాప్ యాదవ్‌ను ఎస్పీ రంగంలోకి దించింది. అటువంటి పరిస్థితిలో, ములాయం సింగ్ యాదవ్ అల్లుడు , SP MP ధర్మేంద్ర యాదవ్ యొక్క బావమరిది అనుజేష్ ప్రతాప్ యాదవ్‌ను బిజెపి బరిలోకి దించగా, BSP అభ్యర్థిగా అవనీష్ షాక్యా ఉన్నారు. ఈ విధంగా కర్హల్ సీటుపై సైఫాయి కుటుంబం అంటే ములాయం కుటుంబం మధ్య ఎన్నికల పోటీ నెలకొంది. 2002లో బిజెపి తన యాదవ్ అభ్యర్థిని నిలబెట్టడం ద్వారా SP యాదవ్ అభ్యర్థిని ఓడించిన విధంగానే, SP యొక్క తేజ్ ప్రతాప్ యాదవ్‌పై బిజెపికి చెందిన అనుజేష్ యాదవ్‌పై కూడా పందెం ఆడింది.
తేజ్ ప్రతాప్ యాదవ్ మెయిన్‌పురి నుండి ఎంపీగా ఉన్నారు , డింపుల్ యాదవ్ ఎన్నికల నిర్వహణ బాధ్యతలు చేపట్టారు. ఎస్పీ ఎంపీ ధర్మేంద్ర యాదవ్ సోదరి సంధ్యా యాదవ్ భర్త అయిన సైఫాయి కుటుంబానికి చెందిన అల్లుడు అనుజేష్ ప్రతాప్ యాదవ్‌ను బీజేపీ రంగంలోకి దించింది. సంధ్య 2015 నుండి 2020 వరకు మైనుప్రి జిల్లా పంచాయతీ అధ్యక్షురాలిగా , అనుజేష్ యాదవ్ ఫిరోజాబాద్ నుండి జిల్లా పంచాయతీ సభ్యునిగా ఉన్నారు. అనుజేష్‌ను రంగంలోకి దించి యాదవుల ఓట్లను కొల్లగొట్టేందుకు బీజేపీ ప్రయత్నిస్తోంది. ఈసారి కర్హల్లో సైఫాయి కుటుంబం, బంధువుల మధ్య పోటీ జరగనుంది. యాదవుల ఓట్లు చీలిపోతే ఎస్పీకి రాజకీయ ఉత్కంఠ పెరిగే అవకాశం ఉంది. అందుకే ధర్మేంద్ర యాదవ్ ఇప్పుడు అనుజేష్ తో జోరుమీదున్నాడు.
కర్హల్ సీటు కుల సమీకరణం
కర్హల్ సీటులో దాదాపు 3.25 లక్షల మంది ఓటర్లు ఉండగా, అందులో దాదాపు 1.25 లక్షల మంది యాదవ ఓటర్లే. దీని తర్వాత దళిత వర్గానికి 40 వేలు, శాక్య సామాజిక వర్గానికి 38 వేల ఓట్లు ఉన్నాయి. పాల్‌, ఠాకూర్ వర్గాల్లో ఒక్కొక్కరు 30 వేలు, ముస్లిం ఓటర్లు 20 వేల మంది ఉన్నారు. బ్రాహ్మణ-లోధ్-వైశ్య సామాజికవర్గం ఓటర్లు దాదాపు 15-15 వేల మంది ఉన్నారు. కర్హల్లో యాదవ్‌ల తర్వాత దళిత, శాక్య ఓటర్లు ముఖ్యులు కాగా, బఘేల్, ఠాకూర్ ఓటర్లు ముఖ్యమైనవి. కర్హల్ సీటులో శాక్య , క్షత్రియ ఓటర్లు బిజెపికి ప్రధాన ఓటర్లుగా పరిగణించబడ్డారు.
2022లో ఎస్పీ బఘేల్‌ను పోటీకి దింపడం ద్వారా బఘేల్ ఓటర్లపై పట్టు సాధించేందుకు బీజేపీ పందెం వేసింది. ఎస్పీ అధినేత అఖిలేష్ యాదవ్‌కు 148197 ఓట్లు రాగా, బీజేపీ అభ్యర్థి బఘేల్‌కు 80692 ఓట్లు వచ్చాయి. బాఘెల్‌పై 67 వేల 504 ఓట్ల తేడాతో అఖిలేష్ విజయం సాధించారు. బీఎస్పీ అభ్యర్థి కుల్దీప్ నారాయణ్‌కు 15 వేల 701 ఓట్లు వచ్చాయి.
ఉప ఎన్నికల్లో అఖిలేష్ కంచుకోటను బద్దలు కొట్టేందుకు బీజేపీ యాదవ్ అభ్యర్థిని నిలబెట్టడమే కాకుండా ములాయం కుటుంబానికి చెందిన అల్లుడుపై కూడా పంతం పెట్టింది. దీంతో కర్హల్ సీటుపై ఎస్పీ వర్సెస్ బీజేపీ మధ్య పోరు ఆసక్తికరంగా మారింది.
యాదవ, శాక్య, ముస్లిం ఓట్ల సమీకరణతో కర్హల్లో తన ఆధిపత్యాన్ని కొనసాగించాలని ఎస్పీ భావిస్తోంది. బీఎస్పీ అధినేత శాక్య సామాజికవర్గానికి చెందిన అభ్యర్థిని రంగంలోకి దింపిన తీరు.. దళిత-శాక్య సమీకరణంతో విజయాన్ని నమోదు చేయాలనేది ఉద్దేశం. బిజెపి తన అగ్రవర్ణ ఠాకూర్-బ్రాహ్మణ సామాజికవర్గానికి చెందిన ఓటు బ్యాంకును అలాగే ఉంచుకుంటూనే, లోధి , బఘెల్‌తో పాటు యాదవ్ ఓటర్ల విశ్వాసాన్ని పొందేందుకు ప్రయత్నిస్తోంది. మరి ఇలాంటి పరిస్థితిలో తేజ్ ప్రతాప్ ద్వారా ఎస్పీ విజయాన్ని నిలబెట్టుకుంటుందా లేక 2002లో లాగా కమలం వికసించేలా చేయడంలో బీజేపీ విజయం సాధిస్తుందా అనేది చూడాలి.
Gurukul Schools : పేద విద్యార్థులను కూడా వదలని బిఆర్ఎస్ నేతలు ..?