Plane Crash : గుజరాత్‌ రాష్ట్రంలోని అహ్మదాబాద్ నగరంలో జరిగిన ఎయిర్ ఇండియా విమాన ప్రమాదం దేశ విమానయాన చరిత్రలోనే అత్యంత విషాదకర సంఘటనలలో ఒకటిగా నిలిచింది. టేకాఫ్ అయిన కొద్దిసేపటికే కూలిపోయిన ఈ బోయింగ్ 787-8 డ్రీమ్‌లైనర్ విమానంలో సుమారు 265 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు. ఇది దేశాన్ని దిగ్భ్రాంతికి గురిచేసిన ప్రమాదం. అయితే ఈ సంఘటనలో ఓ ముఖ్యమైన అంశం ‘మేడే’ అనే అత్యవసర సంకేతం. విమానం కూలిపోడానికి ముందు పైలట్ ఎయిర్ ట్రాఫిక్ కంట్రోల్‌కి (ATC) మేడే సంకేతాన్ని పంపారు. ఆ తర్వాత కొద్ది నిమిషాల్లోనే విమానం కుప్పకూలింది. ఈ నేపథ్యంలో ‘మేడే’ అనే పదం వెనుక ఉన్న ప్రాధాన్యత, ఉపయోగించే సందర్భాలు, ఆ సంకేతానికి అర్థం ఏమిటి అనే అంశాలను సవివరంగా తెలుసుకుందాం.
Ahmedabad Air Crash – Ex-Gujarat CM : అదృష్ట సంఖ్యే దురదృష్టకరంగా మారింది!
‘మేడే’ అంటే ఏమిటి?
‘Mayday’ అనేది అంతర్జాతీయ విమానయాన రంగం, నౌకాయాన రంగంలో అత్యవసర పరిస్థితులను తెలియజేసే అత్యున్నత స్థాయి సంకేతం. దీన్ని పైలట్లు, నావికులు తాము తీవ్రమైన ప్రమాదంలో ఉన్నప్పుడు, తక్షణ సహాయం అవసరమున్నప్పుడు ఉపయోగిస్తారు. ఒకవేళ విమానం మెకానికల్ వైఫల్యాన్ని ఎదుర్కొంటున్నా, గాలి ధాటికి నియంత్రణ కోల్పోయినా, ఇంధనం అయిపోతున్నా, మంటలు అంటుకున్నా, లేదా ప్రమాదకరంగా పగిడ్లు సంభవిస్తున్నా – ఇలాంటి అత్యవసర స్థితుల్లోనే మేడే సంకేతాన్ని పంపుతారు.
ఈ పదం ఫ్రెంచ్ భాషలోని “m’aidez” అనే పదం నుంచి ఉద్భవించింది, దీని అర్థం “సహాయం చేయండి” (Help me). ఇంగ్లీష్‌ ప్రాసనుంచి సులభంగా పలకడానికి, రేడియో కమ్యూనికేషన్ ద్వారా స్పష్టంగా వినిపించడానికి “Mayday” అనే పదాన్ని 1923లో లండన్‌లోని క్రోయ్డన్ ఎయిర్‌పోర్ట్‌లో పనిచేసిన రేడియో అధికారిని ఫ్రెడరిక్ స్టాన్లీ మాక్‌ఫోర్డ్ ఉపయోగించారు. అదే నుంచి ఈ పదం అంతర్జాతీయ స్థాయిలో అత్యవసర సంకేతంగా స్థిరపడింది.
మేడే కాల్ ఎలా ఇవ్వాలి?
ఒక పైలట్ విమానం అత్యవసర స్థితిలో ఉన్నప్పుడు, అతను సాధారణంగా “Mayday, Mayday, Mayday” అని మూడుసార్లు స్పష్టంగా ఉచ్చరించాలి. ఈ ప్రకటన తర్వాత వెంటనే తన విమానానికి సంబంధించిన సమాచారం.. అంటే కాల్ సైన్ (విమాన గుర్తింపు సంఖ్య), ప్రస్తుత స్థానం, ఎదురవుతున్న సమస్య, అవసరమైన సహాయం వంటివి వెల్లడిస్తాడు.
ఈ సంకేతం ఎయిర్ ట్రాఫిక్ కంట్రోల్ (ATC), సమీప విమానాలు, ఇతర సహాయక సంస్థల దృష్టికి వెంటనే వస్తుంది. దీంతో మిగతా విమానాలు ఆ దారిని దాటి వెళ్లకుండా అప్రమత్తం చేస్తారు. అత్యవసర ల్యాండింగ్‌కు వీలుగా దగ్గరలోని ఎయిర్‌పోర్టులను సిద్ధం చేస్తారు. ఏటీసీ అధికారులూ వెంటనే రెస్క్యూ చర్యలకు ఉపక్రమిస్తారు.
మేడే కంటే తక్కువ స్థాయి సంకేతం కూడా ఉంది!
అత్యవసర పరిస్థితులకే ‘మేడే’ వినియోగిస్తారు. అయితే కొన్ని సందర్భాల్లో పరిస్థితి అంత తీవ్రంగా లేకపోయినా సహాయం అవసరమైతే, ‘పాన్-పాన్ (Pan-Pan)’ అనే మరో సంకేతాన్ని వినియోగిస్తారు. ఇది కూడా ఫ్రెంచ్ పదం “Panne” (తనిఖీ అవసరమవుతోందన్న అర్థం) నుంచి వచ్చినది. ఉదాహరణకు రేడియో లింక్ పోవడం, ఇంధన కొరత మొదలైన సమస్యలు, కానీ విమానాన్ని నియంత్రణలో ఉంచగలిగిన సందర్భాల్లో ఈ సంకేతాన్ని ఉపయోగిస్తారు.
అహ్మదాబాద్ ఘటనలో మేడే సంకేత ప్రాధాన్యత
అహ్మదాబాద్ ఎయిర్ ఇండియా విమానం టేకాఫ్ అయిన కొద్దిసేపటికే పైలట్ ATCకి ‘మేడే’ సంకేతం ఇచ్చారు. దీనిపై అధికారులు స్పందించేలోపే విమానం రాడార్ నుంచి మాయం అయింది. ఆ సంకేతం తర్వాత ఇంకెలాంటి కమ్యూనికేషన్ జరగలేదు. అంటే ఆ సంకేతం ప్రమాద తీవ్రతను ముందుగానే తెలియజేసినట్టే. అయితే అప్పటికి విమానానికి ఏం జరిగింది అన్నది అంతర్వేదంగా తెలియకుండానే అది కుప్పకూలిపోయింది. ఇది మేడే సంకేత ప్రాధాన్యతను, విమాన ప్రమాదాలపై ముందస్తు సమాచారం ఎలా అందుతుందో వెల్లడిస్తుంది.
మేడే సంకేతం విమానయాన రంగంలో అత్యంత కీలకమైన భద్రతా వ్యవస్థలో ఒకటి. ఇది పైలట్, కంట్రోల్ సిబ్బంది మధ్య అత్యవసర పరిస్థితుల్లో సమయానికి సమాచార మార్పిడి జరిపే ప్రాథమిక, కీలకమైన మార్గం. అహ్మదాబాద్‌లో జరిగిన ఘోర ప్రమాదం నేపథ్యంలో, మేడే కాల్ గురించి ప్రజలందరూ తెలిసివుంచుకోవడం ఎంతో అవసరం. ఇది భవిష్యత్తులో ప్రయాణాల విషయంలో భద్రతపై అవగాహన పెరగడానికి ఉపయోగపడుతుంది.