Nepal Currency: ఇకపై చైనాలో నేపాల్ కరెన్సీ ముద్రణ.. భారతదేశం ఎందుకు వైదొలిగింది?

Nepal Currency: నేపాల్ ఒకప్పుడు తన బ్యాంక్ నోట్లను (Nepal Currency) ముద్రించడానికి భారతదేశంపై ఆధారపడేది. అయితే 2015లో ఆ దేశం అకస్మాత్తుగా వైఖరి మార్చుకుంది. నోట్లను ముద్రించడానికి చైనా నుండి సహాయం తీసుకోవడం ప్రారంభించింది. భారతదేశంలో నోట్లను ముద్రించడం పూర్తిగా ఆపేసింది. శ్రీలంక, మలేషియా, థాయ్‌లాండ్, బంగ్లాదేశ్, ఆఫ్ఘనిస్తాన్, మయన్మార్ సహా భారతదేశంలోని చాలా పొరుగు దేశాలు కూడా ఇప్పుడు చైనాలో తమ కరెన్సీని ముద్రించడం ప్రారంభించాయి. నేపాల్ భారతదేశాన్ని వదిలిపెట్టి కరెన్సీ ముద్రణ కోసం చైనాను ఎంచుకోవడానికి అనేక కారణాలు ఉన్నాయి.

తక్కువ బిడ్- అధునాతన సాంకేతికత: నేపాల్ ప్రభుత్వం నోట్ల ముద్రణకు భారతదేశం కంటే చైనాకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడానికి ముఖ్యమైన కారణాలలో ఒకటి చైనా కంపెనీ టెండర్ కోసం దాఖలు చేసిన బిడ్ అత్యంత తక్కువగా ఉండటం. అంతేకాకుండా ఆ కంపెనీ అధునాతన సాంకేతికతను కూడా అందించింది.

భారతదేశం-నేపాల్ సంబంధాలలో ఉద్రిక్తత: నేపాల్ నోట్లను భారతదేశంలో ముద్రించకపోవడానికి ప్రధాన కారణం నేపాల్- భారతదేశం మధ్య సంబంధాలలో ఉద్రిక్తత పెరగడం.

నేపాల్‌లోని ఓలి ప్రభుత్వం భారతదేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాలను నేపాల్ మ్యాప్‌లో చూపించాలనుకుంది. కొత్తగా ముద్రించే నోట్లపై కూడా ఈ మ్యాప్‌ను ముద్రించాలనుకుంది. దీని కారణంగా నేపాల్-భారతదేశం సంబంధాలలో దూరం పెరిగింది. నేపాల్ నోట్లను ముద్రించడం భారతదేశానికి రాజకీయంగా సున్నితమైన అంశంగా మారింది. మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ తన 10 సంవత్సరాల పదవీకాలంలో నేపాల్‌కు ఒక్కసారి కూడా వెళ్లలేదు. ఈ సమయంలో నేపాల్‌లో భారతదేశానికి అనుకూలమైన రాజరికం ముగిసింది. వామపక్ష పార్టీలు అధికారంలోకి వచ్చాయి. అప్పటినుండి నేపాల్‌కు చైనా వైపు మార్గం సుగమమైంది.

Also Read: Ayodhya Ram Temple : ప్రధాని చేతుల మీదుగా వైభవంగా ధ్వజారోహణం!

ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ నేపాల్‌ను తిరిగి భారతదేశంతో అనుసంధానం చేయడానికి చాలా ప్రయత్నాలు చేశారు. అనేకసార్లు నేపాల్ పర్యటనలు కూడా చేశారు. అయితే అప్పటికే చైనా నేపాల్‌లో తన ప్రభావాన్ని ఎంతగానో పెంచుకుంది. దానిపై నేపాల్ ఆధారపడటాన్ని తగ్గించడం చాలా కష్టమైంది. నరేంద్ర మోదీ 2014లో ప్రధానమంత్రి అయ్యారు. 2015లో చైనా ఆదేశాల మేరకు పనిచేస్తున్న నేపాల్ ప్రధానమంత్రి కేపీ శర్మ ఓలి, భారతదేశంలోని మూడు ప్రాంతాలను నేపాల్‌లో భాగమని పేర్కొన్నారు. దీని తరువాతే నేపాల్- భారతదేశం మధ్య సంబంధాలలో చీలిక కనిపించింది.

2015 వరకు భారతదేంలోనే నేపాలీ నోట్ల ముద్రణ

నేపాలీ నోట్లు 1945 నుండి 1955 వరకు నాసిక్‌లోని ప్రెస్‌లో ముద్రించబడ్డాయి. దశాబ్దాల తర్వాత నేపాల్ ఇతర ప్రత్యామ్నాయాలను వెతకడం ప్రారంభించినప్పటికీ 2015 వరకు నేపాల్ నోట్లు భారతదేశంలోనే ముద్రించబడ్డాయి. 1000 రూపాయల కొత్త నోట్లను ముద్రించే టెండర్ చైనా కంపెనీకి దక్కడంతో ఇప్పుడు నేపాల్ యొక్క అన్ని నోట్లు చైనాలోనే ముద్రించబడతాయి.

నోట్ల ముద్రణలో కూడా చైనా ముందుందా?

చైనా ప్రతి రంగంలోనూ తన పట్టును బలోపేతం చేసుకుంటోంది. కరెన్సీ ముద్రణలో కూడా అదే చేసింది. చైనా బ్యాంక్‌నోట్ ప్రింటింగ్ అండ్ మింటింగ్ కార్పొరేషన్ (CBPMC) అనే చైనా ప్రభుత్వ సంస్థ ఇప్పుడు నేపాల్ కరెన్సీని ముద్రిస్తోంది. నేపాల్ నేషనల్ బ్యాంక్, CBPMCకి 1,000 రూపాయల విలువైన 43 కోట్ల నోట్ల డిజైన్, ముద్రణ కాంట్రాక్ట్‌ను ఇచ్చింది. దీని ధర సుమారు 16.985 మిలియన్ డాలర్లు.

చైనా గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా అధునాతన సాంకేతికతతో నోట్లను ముద్రించడం ప్రారంభించింది. CBPMC వాటర్‌మార్క్‌లు, కలర్-షిఫ్టింగ్ ఇంక్, హోలోగ్రామ్‌లు, భద్రతా దారాలు, కొత్త కలర్‌డాన్స్ సాంకేతికతతో నోట్లను ముద్రిస్తోంది. దీని వలన నోట్లను నకిలీ చేయడం చాలా కష్టమవుతుంది.