Intifada: ఇజ్రాయెల్, పాలస్తీనా మధ్య మరోసారి వివాదం మొదలైంది. పాలస్తీనాకు మద్దతునిస్తూ గాజా స్ట్రిప్‌ను పాలిస్తున్న హమాస్ శనివారం (అక్టోబర్ 7) ఇజ్రాయెల్‌పై క్షిపణి దాడి చేసింది. ప్రతీకారంగా ఇజ్రాయెల్ కూడా హమాస్ స్థానాలపై బాంబు దాడి చేసింది. గాజాలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో శనివారం నుంచి బాంబు దాడులు జరుగుతున్నాయి. ఇప్పటివరకు ఈ దాడిలో ఇజ్రాయెల్, పాలస్తీనాకు చెందిన వందలాది మంది పౌరులు మరణించారు. ఈ క్రమంలోనే ఓ టీవీ యాంకర్ వార్తలు చదువుతుండగా ఓ బిల్డింగ్ పై బాంబుల వర్షం కురిసింది. ప్రస్తుతం దీనికి సంబంధించిన వీడియో సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అవుతుంది.
ఇజ్రాయెల్ ప్రధాని బెంజమిన్ నెతన్యాహు హమాస్ దాడిని యుద్ధానికి నాందిగా అభివర్ణించారు. హమాస్ ద్వారా ఇజ్రాయెల్‌పై ఇటీవల సంవత్సరాలలో ఇదే అతిపెద్ద దాడి. ఈ సంవత్సరం ప్రారంభం నుండి పాలస్తీనియన్లు ఇజ్రాయెల్‌కు వ్యతిరేకంగా తమ స్వరాన్ని పెంచుతున్నారు. పైగా ఇప్పుడు హమాస్ కూడా దాడి చేసింది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో మరోసారి ఇంటిఫాడా (తిరుగుబాటు) చర్చ జరుగుతోంది. ఇంటిఫాడా అంటే ఏమిటో..? ఇప్పుడు మూడో ఇంటిఫాడా మొదలైందని ఎందుకు అంటున్నారో తెలుసుకుందాం.
ఇంటిఫాడా అంటే ఏమిటి?
ప్రజలు సాధారణంగా ఇంటిఫాడా (Intifada)ను ‘తిరుగుబాటు’ అని అర్థం చేసుకుంటారు. కానీ అరబిక్‌లో దీని అర్థం ‘తిరుగుబాటు’ లేదా ‘ఎవరినైనా వదిలించుకోవడం’. ఇజ్రాయెల్, పాలస్తీనా ప్రజల మధ్య వివాదం ఏర్పడినప్పుడల్లా ఈ పదాన్ని ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తారు. సాధారణ భాషలో ఇంటిఫాడా అంటే పాలస్తీనా ప్రజల మద్దతు ఉన్న ఇజ్రాయెల్‌పై వ్యవస్థీకృత తిరుగుబాటు అని అర్థం.
ఇప్పటివరకు ఎన్ని ఇంటిఫాడాలు జరిగాయి..?
ఇంటిఫాడా అనే పదం మొదట 1987లో ప్రాచుర్యంలోకి వచ్చింది. ఆ సమయంలో వెస్ట్ బ్యాంక్, గాజా స్ట్రిప్‌లో ఇజ్రాయెల్ ఉనికికి వ్యతిరేకంగా పాలస్తీనియన్లు తమ స్వరం పెంచారు. మొదటి ఇంటిఫాడా 1987లో ప్రారంభమైంది. ఇది ఆరేళ్లపాటు కొనసాగి 1993లో ముగిసింది. నలుగురు పాలస్తీనా కార్మికుల మరణంతో ప్రారంభమైన మొదటి ఇంటిఫాడా చాలా ప్రమాదకరమైనది. ఈ సమయంలో ఇజ్రాయెల్ సైనికులకు వ్యతిరేకంగా అల్లర్లు చెలరేగాయి. ఇజ్రాయెల్ పాలస్తీనా ప్రజల గొంతును అణిచివేసేందుకు ప్రయత్నించింది.
దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో పాలస్తీనా, ఇజ్రాయెల్ సైనికుల మధ్య ఘర్షణలు మొదలయ్యాయి. 1993లో ఇజ్రాయెల్ ప్రభుత్వం, పాలస్తీనా సంస్థ PLO మధ్య ఓస్లో శాంతి ఒప్పందం సంతకం చేయబడినప్పుడు మాత్రమే ఈ హింస ఆగిపోయింది. ఈ విధంగా మొదటి ఇంటిఫాడా ముగిసింది. కానీ అప్పటికి 1,203 మంది పాలస్తీనియన్లు, 179 ఇజ్రాయిలీలు మరణించారు. ఈ సంఘటన కారణంగా ఇజ్రాయెల్ అంతర్జాతీయ ప్రతిష్ట చాలా దెబ్బతింది.
రెండవ ఇంటిఫాడా 2000 సంవత్సరంలో ప్రారంభమై 2005లో ముగిసింది. నిజానికి సెప్టెంబర్ 28, 2000న ఇజ్రాయెల్ నాయకుడు ఏరియల్ షారోన్ ఇజ్రాయెల్ నియంత్రణలో ఉన్న తూర్పు జెరూసలేంను సందర్శించాడు. ఇలా రెండో ఇంటిఫాడా మొదలైంది. ఇలా చేయడం ద్వారా ఇజ్రాయెల్ అల్-అక్సా మసీదు సమ్మేళనంపై దావా వేయవచ్చని పాలస్తీనియన్లు భావించారు. కొద్ది నెలల్లోనే షరోన్ దేశ ప్రధాని అయ్యారు. దీంతో ఆగ్రహించిన హమాస్ దాడికి దిగింది.
పాలస్తీనా అనుకూల హమాస్ అనేక ఇజ్రాయెల్ ప్రాంతాలపై ఆత్మాహుతి దాడులు చేసింది. ఇజ్రాయెల్ కూడా తగిన సమాధానం ఇచ్చింది. ఐదేళ్లపాటు సాగిన ఈ ఘర్షణలో 1,330 మంది ఇజ్రాయెలీలు, 3,330 మంది పాలస్తీనా పౌరులు మరణించారు. అయితే, 2004లో పీఎల్‌వో నేత యాసర్‌ అరాఫత్‌ మరణం తర్వాత ఇంటిఫాడా చల్లబడి 2005లో పూర్తిగా ముగిసింది. అయితే, దీని కారణంగా గాజా స్ట్రిప్ నుండి వెస్ట్ బ్యాంక్ వరకు చాలా నష్టం జరిగింది.
Also Read: Israel Vs Hamas : నెత్తురోడిన ఇజ్రాయెల్.. 500 మంది మృతి.. 2000 మందికి గాయాలు.. 50 మంది కిడ్నాప్
మూడో ఇంటిఫాడా గురించి ఎందుకు చర్చ జరుగుతోంది?
నిజానికి గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా ఇజ్రాయెల్‌లో యూదుల మితవాదుల పెరుగుదల ఉంది. వారు పాలస్తీనా పట్ల దూకుడు వైఖరిని కలిగి ఉన్నారు. యూదుల మితవాదుల వల్ల పాలస్తీనా ప్రజల్లో కోపం ఉంది. అల్-అక్సా మసీదు ప్రాంగణంలో యూదుల మితవాదులు, పాలస్తీనియన్ల మధ్య తరచూ ఘర్షణలు జరుగుతున్నాయి. ఈ కారణంగా కోపం క్రమంగా పెరుగుతూ వచ్చింది. ఈ సంవత్సరం ఇజ్రాయెల్ జెరూసలేంలోని అల్-అక్సా మసీదు కాంపౌండ్‌పై కూడా అనేకసార్లు దాడి చేసింది. ఇది ఉద్రిక్తతను పెంచడానికి ఉపయోగపడింది.
We’re now on WhatsApp. Click to Join.
అల్-అక్సా మసీదు ప్రాంగణంలో ఇజ్రాయెల్ తన చర్యలను ఆపాలని హమాస్ నిరంతరం హెచ్చరిస్తూనే ఉంది. పాలస్తీనా ప్రజల నుంచి కూడా అదే పునరావృతమైంది. అలాంటి పరిస్థితుల్లో శనివారం నుంచి గొడవ మొదలయ్యాక జనం కూడా మూడో ఇంటిఫాడాగానే చూశారు. పెద్ద సంఖ్యలో హమాస్ యోధులు గాజా స్ట్రిప్ సరిహద్దులను ఛేదించి ఇజ్రాయెల్ లోకి ప్రవేశించారు. ఇది ఇజ్రాయెల్‌పై పాలస్తీనా ప్రజల తిరుగుబాటుగా భావించబడింది.