Loitering Munition: పహల్గామ్ ఉగ్రవాద దాడికి ప్రతీకారంగా భారత్ ‘ఆపరేషన్ సిందూర్’ను ప్రారంభించి పాకిస్థాన్‌లోని 9 ఉగ్రవాద స్థావరాలను ధ్వంసం చేసింది. ఆపరేషన్ సిందూర్ విజయం వెనుక లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ (Loitering Munition) పెద్ద పాత్ర పోషించింది. దీనిని భారత్ మొదటిసారి విస్తృతంగా ఉపయోగించింది. లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ అనేది ఒక రకమైన ఖచ్చితమైన ఆయుధం. ఇది లక్ష్యంపైన గద్దలా తిరుగుతూ, తన లక్ష్యాన్ని గుర్తించి దానిని ధ్వంసం చేస్తుంది. ఈ ఆయుధ సహాయంతో భారత సైన్యం, వాయుసేన, నావికాదళం సమన్వయంతో పనిచేస్తూ పూర్తి ఖచ్చితత్వంతో ఉగ్రవాద స్థావరాలపై దాడి చేశాయి. ఈ సమన్వయ ప్రయత్నంలో మూడు సైనిక దళాలు జైష్-ఎ-మహమ్మద్, లష్కర్-ఎ-తొయిబా ప్రముఖ నాయకులను లక్ష్యంగా చేసుకున్నాయి. ఈ LM టెక్నాలజీ అంటే ఏమిటి? ఇది భారత్‌కు ఇంత పెద్ద విజయాన్ని ఎలా సాధించిపెట్టిందో తెలుసుకుందాం.
లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ ఎందుకు ఉపయోగించారు?
భారత్ ‘ఖచ్చితమైన దాడి’ కోసం లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ (తిరుగుతూ ఉండే ఆయుధాలు)ను మోహరించింది. తద్వారా ఉగ్రవాద లాంచ్ ప్యాడ్‌లను మాత్రమే గుర్తించి, వాటిని ధ్వంసం చేయడం జరిగింది. దాడుల సూచనలు భారత గూఢచార సంస్థలు అందించాయి. తద్వారా ఆపరేషన్‌ను పూర్తిగా భారత భూభాగం నుండే నిర్వహించగలిగారు. సమాచారం ప్రకారం.. ఎంపిక చేసిన లక్ష్యాల కోసం ప్రత్యేకంగా జైష్-ఎ-మహమ్మద్, లష్కర్-ఎ-తొయిబా ప్రముఖ నాయకులను ఎంచుకున్నారు.
వీరు భారత్‌పై ఉగ్రవాద కార్యకలాపాలకు ప్రధానంగా బాధ్యత వహిస్తున్నారు. సమాచారం ప్రకారం.. భారత వాయుసేన గూఢచార సమాచారం ఆధారంగా నిర్వహించిన వైమానిక దాడుల్లో జైష్-ఎ-మహమ్మద్ 4 శిబిరాలు, లష్కర్-ఎ-తొయిబా 3 స్థావరాలు, హిజ్బుల్ ముజాహిద్దీన్ 2 స్థావరాలు ధ్వంసం చేయబడ్డాయి.
లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ అంటే ఏమిటి?
లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్‌ను సూసైడ్ లేదా కామికేజ్ డ్రోన్లు అని కూడా పిలుస్తారు. ఇవి మానవరహిత వైమానిక ఆయుధాలు. సరళంగా చెప్పాలంటే.. భారత్ ఈ ఆయుధాలు శత్రువుపై గద్దలా తిరుగుతూ, వెతికి నాశనం చేస్తాయి. వీటి ప్రత్యేకత ఏమిటంటే.. ఇవి తమ లక్ష్యం పైన ఆకాశంలో తిరుగుతూ ఉంటాయి. ఆ దేశం అందిన వెంటనే శత్రు స్థావరాలను ధ్వంసం చేస్తాయి. ఈ డ్రోన్ లాంటి ఆయుధాలు కొంత సమయం ఆకాశంలో తిరుగుతూ ఉంటాయి. అందుకే వీటిని ‘లోయిటరింగ్’ అని పిలుస్తారు.
ఖచ్చితత్వం కోసం ప్రసిద్ధి
లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ తన ఖచ్చితత్వం కోసం ప్రసిద్ధి చెందింది. లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ లేదా సూసైడ్ డ్రోన్ల సైజు, పేలోడ్, వార్‌హెడ్ విభిన్నంగా ఉండవచ్చు. లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ ఒకే ఒక్కసారి ఉపయోగించబడుతుంది. ఎందుకంటే ఇవి తమ లక్ష్యంతో పాటు పేలిపోయి ధ్వంసమవుతాయి. ఇది మానవ నియంత్రణ లేదా ఆటోమేటిక్ మోడ్‌లో పనిచేయగలదు. లక్ష్యంపై ఢీకొన్న తర్వాత నాశనమయ్యే విస్ఫోటకాలను తీసుకెళ్లగలదు. దీని ప్రత్యేకత ఏమిటంటే.. ఇది సాంప్రదాయ మిస్సైళ్లతో పోలిస్తే ఎక్కువ సౌలభ్యాన్ని అందిస్తుంది. ఎందుకంటే ఇది దాడికి ముందు లక్ష్యాన్ని ధృవీకరించగలదు. అనవసర నష్టాన్ని తగ్గిస్తుంది.
మొదటిసారి ఎప్పుడు ఉపయోగించారు?
లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ మొదటిసారి 1980లో ఉపయోగించారు. కానీ 1990- 2000 దశకాలలో దీని ఉపయోగం పెరిగింది. యెమెన్, ఇరాక్, సిరియా, ఉక్రెయిన్ యుద్ధాల్లో ఈ డ్రోన్లు విస్తృతంగా ఉపయోగించబడ్డాయి.
లోయిటరింగ్ మ్యూనిషన్ ప్రత్యేకతలు ఏమిటి?
- ఖచ్చితమైన లక్ష్యం: ఇవి తమ లక్ష్యంపై అత్యంత ఖచ్చితంగా దాడి చేస్తాయి.
- తక్కువ నష్టం: సామాన్య ప్రజలకు లేదా సమీప ప్రాంతాలకు నష్టం కలిగించవు.
- రియల్-టైమ్ నియంత్రణ: వీటిని ఆపరేటర్ నేరుగా నియంత్రించవచ్చు లేదా స్వయంచాలకంగా కూడా పనిచేయవచ్చు.
- ఎటువంటి ప్రమాదం లేదు: ఇందులో ఏ సైనికుడి ప్రాణానికి ప్రమాదం ఉండదు. ఇవి కదిలే శత్రువును కూడా చంపగలవు.
- తక్కువ వ్యయం: సాంప్రదాయ మిస్సైళ్లతో పోలిస్తే దీని వ్యయం తక్కువ.