India France AI Policy : 2025లో జరిగిన AI యాక్షన్ సమ్మిట్ సందర్భంగా రెండో ఇండియా-ఫ్రాన్స్ AI పాలసీ రౌండ్‌ టేబుల్‌ నిర్వహించబడింది. ఈ సమావేశంలో భారతదేశం , ఫ్రాన్స్ మధ్య కృత్రిమ మేధస్సు (AI) అభివృద్ధి, పాలసీ సమన్వయం , సాంకేతిక నూతనావిష్కరణలు ద్వారా గ్లోబల్ స్థాయిలో ప్రయోజనాలు కలిగేలా చేసే అవకాశాలపై చర్చ జరిగింది. రెండు దేశాల మధ్య పరస్పర అనుబంధమైన జ్ఞానాన్ని , నైపుణ్యాన్ని సమర్థవంతంగా వినియోగించుకోవడం ద్వారా AI పాలసీ, పరిశోధన, భద్రత , అభివృద్ధిలో సహకారం పెంచేందుకు మార్గదర్శకాలు రూపొందించబడ్డాయి.
భారత ప్రిన్సిపల్ సైంటిఫిక్ అడ్వైజర్ (PSA) వ్యాఖ్యలు
ఈ రౌండ్‌ టేబుల్‌ చర్చలను భారతదేశ ప్రిన్సిపల్ సైంటిఫిక్ అడ్వైజర్ (PSA) అజయ్ కుమార్ సూద్ ప్రారంభించారు. ఆయన మాట్లాడుతూ, భారతదేశం యొక్క గ్లోబల్ AI పాలసీ ప్రాధాన్యతలు , AI పరిపాలనలో (governance) తీసుకోవాల్సిన చర్యలు గురించి వివరించారు.
ముఖ్యంగా, బాధ్యతాయుతమైన (Responsible) AI అభివృద్ధి , అమలు, AI ప్రయోజనాలను సమానంగా పంచుకోవడం (Equitable Benefit Sharing), AI పాలన కోసం టెక్నో-లీగల్ ఫ్రేమ్‌వర్క్ (Techno-Legal Framework) రూపొందించడం, అంతర్జాతీయ స్థాయిలో సమర్థవంతమైన డేటా ప్రవాహాలను (Interoperable Data Flows) ఏర్పాటు చేయడం, AI భద్రత, పరిశోధన , వినూత్నత (AI Safety, Research & Innovation) పై సహకారం పెంచడం ఇవన్నీ భారత్ యొక్క ప్రాముఖ్యమైన లక్ష్యాలుగా పేర్కొన్నారు.
భారత విదేశాంగ మంత్రిత్వశాఖ , ఫ్రెంచ్ డిజిటల్ మంత్రిత్వశాఖ అభిప్రాయాలు
ఈ రౌండ్‌ టేబుల్‌‌లో భారత విదేశాంగ మంత్రిత్వశాఖ సైబర్ డిప్లమసీ విభాగం జాయింట్ సెక్రటరీ అమిత్ ఏ. శుక్లా , ఫ్రెంచ్ మంత్రిత్వశాఖ డిజిటల్ అఫైర్స్ రాయబారి హెన్రీ వెర్డియర్ సహాధ్యక్షులుగా (Co-Chairs) వ్యాఖ్యానించారు. వీరు AI పాలసీ, డేటా గవర్నెన్స్, DPI (Digital Public Infrastructure) for AI , AI మోడల్స్ వంటి ముఖ్యమైన అంశాలను ప్రస్తావించారు.
Elephant Idols: ఇంట్లో ఏనుగు బొమ్మ ఉంటే అదృష్టం కలిసివస్తుందా.. పండితులు ఏం చెబుతున్నారంటే!
ఈ సందర్భంగా సార్వత్రిక AI పాలన కోసం రెండు దేశాలు సమన్వయంతో పని చేయడం అవసరమని, గ్లోబల్ AI నడిపించే డేటా గవర్నెన్స్ మెకానిజం అభివృద్ధి చేయడం, సరిహద్దుల మధ్య డేటా ప్రవాహాలకు (Cross-Border Data Flows) న్యాయపరమైన వ్యవస్థను (Arbitration Mechanisms) రూపొందించడం, డేటా సార్వభౌమాధికారం (Data Sovereignty)పై రెండు దేశాలు సమలేఖనమైన విధానాన్ని అవలంబించడం, వంటి అంశాలను వారు స్పష్టంగా వివరించారు.
రౌండ్‌ టేబుల్‌‌లో పాల్గొన్న నిపుణులు, పరిశోధకులు AI వనరులకు ప్రజాస్వామ్యపరమైన (Democratised) ప్రాప్యత అవసరమని పేర్కొన్నారు. AI అభివృద్ధికి సంబంధించిన కీలక అంశాలపై కూడా చర్చించబడింది:
సార్వభౌమ (Sovereign) AI మోడల్స్ అభివృద్ధి. పౌరసత్వ హక్కులకు అనుగుణంగా AI వినియోగం (Ethical AI Deployment). ప్రపంచవ్యాప్తంగా AI పాలనలో ఒకే విధమైన నిర్వచనాలు, ప్రమాణాలు రూపొందించడం. బహుభాషా (Multilingual) LLM మోడల్స్ అభివృద్ధి. ఫెడరేటెడ్ (Federated) AI కంప్యూటింగ్ వనరులను అభివృద్ధి చేయడం. AI పరిశోధన, డేటాసెట్‌లు , హై-పర్ఫార్మెన్స్ కంప్యూటింగ్ వనరులకు అంతర్జాతీయ స్థాయిలో పరస్పర వాడకం (Interoperable Access) వీలుచేయడం. ఈ అంశాల్లో భారతదేశం , ఫ్రాన్స్ సహకారం మరింత పెంచుకోవాల్సిన అవసరముందని నిపుణులు అభిప్రాయపడ్డారు.
ఇరు దేశాల మధ్య AI పరిశోధన, మౌలిక మోడల్స్ అభివృద్ధి , గవర్నెన్స్ అంశాలలో సహకారాన్ని పెంపొందించేందుకు ఈ సమావేశం ద్వారా కొత్త అవకాశాలు తెరచుకున్నాయి. ముఖ్యంగా, స్వదేశీ (Indigenous) ఫౌండేషన్ మోడల్స్ అభివృద్ధి, AI పాలనలో (Governance) సమతుల్యమైన విధానాన్ని అనుసరించడం, AI ఆధారిత పెట్టుబడులకు మార్గదర్శకంగా ఉండే విధంగా విధానాలను రూపొందించడం, AI పరిశోధన, డేటాసెట్‌లు , స్టార్టప్‌లకు ద్వైపాక్షిక సహకారం అందించడం వంటి అంశాలపై చర్చ జరిగింది.
సమావేశంలో AI వృద్ధి, గ్లోబల్ డేటా గవర్నెన్స్ వంటి అంశాలకే కాకుండా సుస్థిరమైన AI (Sustainable AI) అభివృద్ధి, ఎనర్జీ ఎఫిషియెంట్ కంప్యూటింగ్ వంటి పర్యావరణ అనుకూల మార్గాలపై కూడా దృష్టి పెట్టారు. AI సామాజిక ప్రభావం, సాంకేతిక భద్రత , అంతర్జాతీయ సంస్థల పాత్ర గురించి కూడా చర్చించబడింది.
ఈ రౌండ్‌ టేబుల్‌ సమావేశం సైన్స్‌స్ పో పారిస్ విశ్వవిద్యాలయ క్యాంపస్ లో ఫిబ్రవరి 11, 2025 న నిర్వహించబడింది. ఈ కార్యక్రమాన్ని భారత ప్రిన్సిపల్ సైంటిఫిక్ అడ్వైజర్ (PSA) కార్యాలయం, భారతీయ విజ్ఞాన సంస్థ (IISc), బెంగళూరు, ఇండియా AI మిషన్ , సైన్స్‌స్ పో పారిస్ సంయుక్తంగా నిర్వహించాయి. ఈ సమావేశం జనవరి 25, 2025 న IISc, బెంగళూరు లో టెక్నాలజీ డైలాగ్ 2025 లో జరిగిన మొదటి ఇండియా-ఫ్రాన్స్ AI పాలసీ రౌండ్‌ టేబుల్‌ సమావేశం దిశలో కొనసాగింది.