దక్షిణ భారతదేశంలోని ప్రముఖదేవాలయాల్లో శబరిమల కూడా ఒకటి. కోట్లాది మంది భక్తుల పూజలందుకుంటున్నారు అయ్యప్ప స్వామి. మకరజ్యోతి వెలిగించిన దర్శనం కూడా ప్రతి ఒక్కరికి శుద్ధి కలిగించే క్షణమే. కఠోరమైన ఉపవాసం ద్వారా అయ్యప్పను ఏకాగ్రతతో ధ్యానిస్తూ, ఇరుముడి మోసిన భక్తులు భగవంతుని దర్శనం కోసం శమరిమలకు వెళ్తుంటారు. భక్తులంతా పులకించిపోయే తరుణం కూడా ఇదే. అదేవిధంగా అయ్యప్ప దర్శనం కోసం శబరిమలలో పద్దెనిమిది మెట్లు ఎక్కాలి. ఈ పద్దెనిమిది దశలకు కూడా వాటి స్వంత అర్థం, ప్రాముఖ్యత ఉంది. అదేంటో తెలుసుకుందాం.
18 మెట్లు
అయ్యప్ప స్వామి దర్శన ఘట్టం రమణీయం. నిత్యం అయ్యప్ప నామస్మరణ చేస్తూ 41 రోజుల పాటు కఠోర ఉపవాస దీక్షలు చేస్తూ భగవంతుని దర్శన ఘట్టం రాగానే భక్తులు పులకించిపోతారు. మణికంఠ దర్శనం కష్టతరమైన ఉపవాసం నెరవేరినందుకు కృతజ్ఞతా భావాన్ని కూడా కలిగిస్తుంది. ప్రతి భక్తుడు 18 పవిత్ర స్థాయిలను అధిరోహించాలి. ఈ 18 మెట్లు కూడా అయ్యప్ప కరుణ పొందేందుకు మార్గం. ఇది కేవలం మెట్లు కాదు. ఈ 18 దశలకు కూడా వాటి స్వంత ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉంది. 41 రోజుల పాటు ఉపవాసం ఉన్నవారిని మాత్రమే ఈ మెట్లు ఎక్కేందుకు అనుమతిస్తారు. ముందుగా కుడి పాదం ఉంచి, అయ్యప్ప మాలధారులు ఇరుముడిని మోస్తూ ఈ మెట్లను ఎక్కుతారు స్వామివారి భక్తులు.
18 అనేది భగవంతుని సాక్షాత్కార సంఖ్య
హిందూమతంలో 108 సంఖ్య చాలా ముఖ్యమైనది. వేదాల ప్రకారం 108 సంఖ్య విశ్వాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది జపమాల పూసలు, భారతదేశంలోని పవిత్ర స్థలాలు, నటరాజ నృత్య భంగిమ, శివుని రూపం, ప్రతిదీ 108. ఇది కాకుండా, అనేక మత విశ్వాసాలు, ఆచారాలలో 108కి అవినాభావ సంబంధం ఉంది. కాబట్టి, ఈ సంఖ్య శుభప్రదమని నమ్ముతుంటారు. ఈ 108 మధ్య ఉన్న సున్నాని తీసివేస్తే అది 18 అవుతుంది. 18 కూడా చాలా ముఖ్యమైనది. మహాభారతంలో 18 పర్వాలు, భగవద్గీతలో 18 అధ్యాయాలు ఉన్నాయి. అదేవిధంగా, 108లో ఒక పరమాత్మ, శూన్య మాయ, 8సంఖ్య 8 జీవాత్మలు అని నమ్ముతారు. ఈ 108 మధ్య ఉన్న సున్నాని తొలగిస్తే, 1, 8 కలిసి వస్తాయి. అంటే పరమాత్మ, జీవాత్మ మధ్య ఉన్న భ్రాంతి తొలగిపోతే, రెండూ కలసిపోగలవు. అంటే, 18 అనేది ఇక్కడ భగవంతుని సాక్షాత్కార సంఖ్య అని కూడా నమ్ముతారు.
మొదటి ఐదు దశలు
మొదటి ఐదు దశలు ఐదు ఇంద్రియాలకు ప్రతీకగా నమ్ముతారు. అంటే కన్ను, చెవి, ముక్కు, నాలుక, స్పర్శ. ఈ ఐదు చిహ్నాలు మొదటి ఐదు దశలు. కన్ను ఎప్పుడూ మంచిని చూడాలని, చెవి ఎప్పుడూ మంచిని వినాలని, ముక్కు స్వచ్ఛమైన గాలిని, పూల పరిమళాన్ని భగవంతుడికి సమర్పించాలని అర్థం. నాలుకపై మంచి మాటలు మాత్రమే ఆడేలా, జప మాల స్పర్శతో ప్రతి ఒక్కరూ భగవంతుని దర్శనంలో నిమగ్నమయ్యేలా ఈ ఐదు మెట్లు నిర్వచించబడ్డాయి. ప్రతి ఒక్కరి జీవితం మంచితనంతో నిండి ఉండాలని అర్థం.
మణికంఠ దర్శనం కోసం కఠిన ఉపవాసం
ఎవరైతే ఈ 18 మెట్లను అధిరోహిస్తారో వారు తన ప్రాపంచిక కోరికలన్నిటి నుండి విడిపోతారని కూడా నమ్ముతారు. ఈ పవిత్ర మెట్లు 4 వేదాలు, 6 వేదాంగాలు, 6 దర్శనాలు, రెండు ఇతిహాసాలను సూచిస్తాయని నమ్ముతారు. అలాగే, ఈ మెట్టు శబరిమల చుట్టూ ఉన్న 18 కొండలను సూచిస్తుందని చెబుతారు. అంటే, ఈ 18 దశలకు వాటి స్వంత ప్రాముఖ్యత ఉంది.