Iranian Election Process: ఇరాన్‌లో ఎన్నిక‌లు ఎలా జ‌రుగుతాయో తెలుసా..?

Iranian Election Process: ఇరాన్ అధ్యక్షుడు ఇబ్రహీం రైసీ మరణంతో అధ్య‌క్షుడి స్థానం ఖాళీ అయింది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో అధ్యక్షుడి పీఠం ఎవరికి దక్కుతుంది..? ఎన్నికలు (Iranian Election Process) ఎప్పుడు నిర్వహిస్తారు అనే ప్రశ్నలు తలెత్తుతున్నాయి. ఇరాన్ రాజ్యాంగం ప్రకారం ఇరాన్ అధ్యక్షుడు పదవిలో ఉన్నప్పుడు మరణిస్తే ప్రభుత్వాన్ని నడపడానికి ఉపాధ్యక్షుడు తాత్కాలిక అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు స్వీకరించాలి. అయితే దీని కోసం సుప్రీం లీడర్ అయతుల్లా అలీ ఖమేనీ నుండి ఆమోదం తీసుకోవలసి ఉంటుంది. ఎందుకంటే అతని ఆమోదం లేకుండా ఇది సాధ్యం కాదు. ఇరాన్‌లో సుప్రీం లీడర్‌ను సర్వోన్నతంగా పరిగణిస్తారు. ఇరాన్‌లో ఎన్నికల ప్రక్రియను పర్యవేక్షించే సంస్థ అయిన గార్డియన్ కౌన్సిల్‌కు కూడా సుప్రీం లీడర్ ఆదేశిస్తారు. ఎన్నికల్లో గెలుపొందిన నేతను సుప్రీం లీడర్ సంతకం చేసిన తర్వాతే అధ్య‌క్షుడిగా నియమిస్తారు.

ఇరాన్‌లో ఎన్నికలు ఎలా జరుగుతాయి?

ఫ్రాన్స్ మాదిరిగానే ఇరాన్‌లో కూడా ప్రతి 4 సంవత్సరాలకు ఒకసారి ఎన్నికలు జరుగుతాయి. చివరి ఎన్నికలు 2021లో జరిగాయి. కాబట్టి తదుపరి ఎన్నికలను 2025లో జ‌ర‌గ‌నున్నాయి. అయితే ఇబ్రహీం రైసీ మరణానంతరం త్వరలో ఎన్నికలు జరగనున్నాయి. ఎందుకంటే ఉపాధ్య‌క్షుడికి 50 రోజులు మాత్రమే అధికారం ఉండే హక్కు ఉంటుంది. ఈ 50 రోజుల్లో ఇరాన్‌కు కొత్త అధ్యక్షుడిని ఎన్నుకోవాల్సి ఉంటుంది.

భారతదేశంలో ఎన్నికల నిర్వహణ బాధ్యత ఎన్నికల కమిషన్‌పై ఉంటుంది. అయితే ఇరాన్‌లో గార్డియన్ కౌన్సిల్ ఎన్నికలను నిర్వహిస్తుంది. ఇది సుప్రీం లీడర్ పర్యవేక్షణలో 6 మంది ఇస్లామిక్ న్యాయమూర్తులు. 6 మంది సీనియర్ మతాధికారులతో కూడిన ప్యానెల్. ఈ ప్యానెల్ సాంకేతిక. సైద్ధాంతిక ప్రాతిపదికన ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడానికి సిద్ధంగా ఉన్న అభ్యర్థులను పరిశీలిస్తుంది. ఇందులో విద్య స్థాయి, ఇస్లాం పట్ల నిబద్ధత, రాజ్యాంగం, ఇస్లామిక్ రిపబ్లిక్ విలువలు ఉన్నాయి.

గార్డియన్ కౌన్సిల్ మహిళలను అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడానికి ఎప్పుడూ అనుమతించలేదని నివేదికలు సూచిస్తున్నాయి. గత ఎన్నికల్లో అధ్యక్ష పదవికి 592 మంది అభ్యర్థులు నామినేషన్లు వేయగా, గార్డియన్ కౌన్సిల్ కేవలం 7 మంది అభ్యర్థులను మాత్రమే ఎన్నికల్లో పోటీ చేసేందుకు అనుమతించి మిగిలిన పేర్లను తిరస్కరించింది. వీరిలో ఇబ్రహీం రైసీ, మొహ్సిన్ రెజాయ్, సయీద్ జలీలీ, సంస్కరణవాద నాయకులు మొహ్సిన్ మెహ్రాలిజాదే, అబ్దుల్ నాసర్ హిమ్మతీ, అలీ రెజా జకానీ, అమీర్ హుస్సేన్ ఖాజిజాదే హష్మీ ఉన్నారు. వీరిలో కొందరు తమ పేర్లను ఉపసంహరించుకున్నారు.

ప్రతి 4 సంవత్సరాలకు ఇరాన్ పార్లమెంటుకు 290 మంది సభ్యులు ఎన్నికవుతారు. పార్లమెంటు ముసాయిదా చట్టాలను సిద్ధం చేస్తుంది. దేశ బడ్జెట్‌ను ఆమోదిస్తుంది. అయినప్పటికీ పార్లమెంటును గార్డియన్ కౌన్సిల్ నియంత్రిస్తుంది. ఇది ప్రభావవంతమైన సంస్థ. ఇది షరియా లేదా ఇస్లామిక్ చట్టం కోణం నుండి అన్ని చట్టాలను పరిశీలిస్తుంది. చట్టాన్ని రద్దు చేయగలదు. కౌన్సిల్‌లోని సగం మంది సభ్యులను సుప్రీం లీడర్ నియమిస్తారు. సుప్రీం లీడర్ న్యాయవ్యవస్థ అధిపతిని నియమిస్తాడు.

We’re now on WhatsApp : Click to Join

ఇరాన్‌లో 18 ఏళ్లు పైబడిన ఇరానియన్లందరూ ఓటు వేయవచ్చు. మొదటి దశలో ఏ అభ్యర్థికీ 50 శాతం కంటే ఎక్కువ ఓట్లు రాకపోతే రెండోసారి ఎన్నికలు నిర్వహించాలనేది కూడా నిబంధన. అంటే మొదటి దశ ఓటింగ్‌లో ఏ అభ్యర్థికీ 50 శాతానికి మించి ఓట్లు రాకపోతే రెండో దశలో ఎక్కువ ఓట్లు వచ్చిన ఇద్దరు అభ్యర్థులకు ఓట్లు వేస్తారు. ఆ తర్వాత బ్యాలెట్ పేపర్లను మాన్యువల్‌గా లెక్కిస్తారు. ఆ తర్వాత విజేత పేరు ప్రకటిస్తారు.